چکیده:
در ماده 95 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، دولت مکلف شده است که با اتخاذ تدابیر و راهکارهای مشخصی در جهت تحقق توزیع عادلانه تر درآمد بکوشد. وضعیت توزیع درآمد در استان مرکزی در دوره 1376-81 به عنوان هدف اصلی مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.
روش: روش مطالعه در این مقاله بررسی تطبیقی درآمد و هزینه خانوارهای شهری و روستایی در سطح استان و کشور و تعیین شکاف شهر و روستا است. نهایتا شاخص های سنجش نابرابری رایج ملی و بین المللی برای استان مرکزی محاسبه و با سطح ملی مقایسه شده و مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
یافته ها: بررسی و مقایسه شاخص های ضریب جینی، نسبت هزینه های مصرفی دهک دهم به دهک اول، نسبت هزینه های مصرفی 20 درصد پردرآمدترین به 40 درصد کم درآمدترین خانوارها و رفاه اجتماعی برای مناطق شهری و روستایی استان و کل کشور همگی حاکی از این است که میزان نابرابری در جامعه شهری و روستایی استان کم تر از متوسط میزان نابرابری در جامعه شهری و روستایی کل کشور می باشد. صرفا در مورد ضریب جینی، میزان نابرابری جامعه روستایی استان بیش تر از متوسط میزان نابرابری جامعه روستایی در کل کشور به دست آمده است.
نتایج: میزان نابرابری درآمد در مناطق شهری و روستایی استان مرکزی کم تر از میزان آن در کل کشور می باشد.
خلاصه ماشینی:
"جدول 2:مقایسهء ضریب جینی استان مرکزی و کشور طی سالهای 1831-6731 (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ:محاسبات تحقیق طی دوره مذکور ضریب جینی در مناطق روستایی استان نسبت به مناطق شهری با نوسانات بیشتری روبهرو بوده،به طوری که از 0/24 در سال 67 به ترتیب به 0/84 و 0/94 در سالهای 97 و 08 افزایش و مجددا در سال 18 به 0/34 کاهش یافته است و لیکن هنوز نسبت به سال 67 بالاتر میباشد.
جدول 3:نسبت هزینههای مصرفی 01 درصد پر درآمدترین افراد به 01 درصد کم درآمدترین افراد در جامعهء شهری و روستایی در سطح استان و کشور (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ:محاسبات تحقیق ارقام مشابه در مناطق روستائی کشور بیانگر شدت تغییرات کمتری نسبت به استان میباشد،به طوری که از 91/28 برابر در سال 6731 به 91/5 برابر در سال 1831 کاهش یافته است و در سالهای میانی بیشترین نابرابری(22/23)در سال 7731 دیده میشود.
در سالهای 08 و 18 وضعیت توزیع درآمد در استان بهبود یافته و نسبت هزینههای مصرفی بالاترین دهک درآمدی در جامعه شهری به ترتیب 11/3 و 9/70 برابر هزینههای مصرفی پائینترین دهک درآمدی میباشد که این امر در بررسی سهم دهکهای درآمدی نیز به وضوح قابل مشاهده است.
جدول 5:مقایسه شاخص رفاه اجتماعی استان و کشور در سالهای 9731 و 0831 (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ:محاسبات تحقیق 4)یافتهها در بررسی درآمد خانوارهای شهری استان ملاحظه گردید که طی سالهای 18-6731 درآمد خانوارها به قیمت ثابت بهطور متوسط،6/14 درصد(در کل کشور 5/8 درصد) رشد داشته و استان در ردهء هجدهم قرار داشته است."