چکیده:
امروزه در دنیای فناوری و ربات،آدمی چنان در ورطهء هیاهوی ماشینها گرفتار آمده است که استرس و عواقب آن جزء لاینفک زندگیها محسوب میشود.استرس واکنش روانی و فیزیولوژیکی است و زمانی رخ میدهد که فرد حس میکند در موقعیت و شرایط محدودکنندهای قرار گرفته است.در میان نظریههای مختلف،محیط به عنوان عاملی تأثیرگذار بر رفتار انسان فرض میشود.محیطی که افراد در آن قرار میگیرند،در ایجاد استرس روانی آنها مؤثر است.البته با پیشرفت علم روانشناسی محیطی دیگر انسان و رفتار او تنها متأثر از محیط نیستند،بلکه بر روند شکلگیری محیط اثر متقابل دارند.اضطراب کتابخانهای3احساس ناخوشایند و حالتی مهیج است که در مکان کتابخانه تجربه شده و دارای اثرهای رفتاری،روانشناختی،عاطفی و شناختی است.معماری کتابخانهها و فضای فیزیکی آن درواقع صورتی است که در وهلهء اول برای کاربران رخ مینماید.به عبارتی معماری کتابخانه عبارت است از یک فضا که روح حیات را در فضای بیجان منابع اطلاعاتی جاری سازد و شوق استفاده را در مراجعان به غلیان درآورد.این مقاله ضمن نگاهی به مفهوم اضطراب کتابخانهای و عوامل مرتبط با آن به بیان عوامل استرسزای مرتبط با معماری پرداخته است.
خلاصه ماشینی:
"بهرهگیری از کتابخانه در صورتی امکانپذیر است که مراجعهکننده در موقعیتی قرار گیرد که بتواند به راحتی ذهن خود را متمرکز سازد و به انجام موضوع تحقیق خود بپردازد و اگر کتابخانهها این موقعیت را برای کاربران به وجود نیاورند،نتیجهای غیر از سردرگمی و اتلاف وقت مراجعهکننده ندارد و باعث میشود که زمینههای بروز اضطراب کتابخانهای در کاربران کتابخانه ایجاد شود.
دربارهء کاربران کتابخانه تأثیر این نوع آلودگی قابل رؤیت است؛در اثر ایجاد اضطراب کتابخانهای خطرات پرخاش،متناسب با شدت و حدت سروصدا افزایش مییابد و نیز واضح است که عملکرد افرادی که در محیط پر سروصدا کار میکنند،بسیار کاهش مییابد.
-دما و رطوبت هوا هر دو عامل گرما و رطوبت زیاد،مانند سروصدا باعث ایجاد واکنشهای منفی در فرد میشوند،با این تفاوت که چون دامنهء نفوذ فرد بر آنها کمتر است و قابلیت کنترل کمتری بر آنها وجود (به تصویر صفحه مراجعه شود) دارد،باعث ایجاد اضطراب بیشتری میشود.
عدم شناخت از محیط اطراف باعث ایجاد استرس خواهد شد، به تجربه ثابت شده هرگاه انسان در موقعیتی قرار گیرد که احساس کند توانایی کنترل بر آن موقعیت را ندارد،یا حتی این قابلیت را که بتواند آن را پیشبینی کند از دست داده،دچار استرس خواهد شد.
این دسته از موارد به علت شخصی بودن،کمتر مطالعه و بررسی شدهاند و کمتر میتوان به شکل استاندارد شده و در قالبی معین و مشخص طبقهبندی کرد و برای بررسی دستهء دوم عوامل ایجاد استرس در افراد باید به نقش ادراک اشاره کرد."