چکیده:
مناطق کوهستانی بهدلیل ویژگیهای خاص توپوگرافی و شرایط اقلیمی ویژه، برای تثبیت جمعیت خود نیاز به تقویت و ایجاد فعالیتهای مرتبط با شرایط ژئومورفولوژیکی و اقلیمی خاص خود دارند. ورزش اسکی بهعنوان نماد ژئوتوریسم زمستانی یکی از راههای جذب گردشگر در بسیاری از کشورهای توسعهیافتهی دارای مناطق کوهستانی برفگیر است. استان لرستان یکی از بهترین و توانمندترین استانها از نظر پدیدههای ژئومورفولوژیک میباشد؛ بافت کوهستانی منحصر به فرد و وجود ارتفاعات و قلل بالاتر از 4000 متر، باعث شده است که این استان به یکی از توانمندترین استانهای کشور در این زمینه تبدیل شود. در این تحقیق سعی شده است با استفاده از تکنیکهای چندمعیاره، توان ژئوتوریسم زمستانی مناطق کوهستانی استان لرستان شناسایی شود. هدف اصلی از انجام این تحقیق ارزیابی شرایط ژئومورفولوژیک و اقلیمی منطقه برای شناسایی مناطق ژئوتوریسم زمستانی (پیست اسکی) در این استان است. در این تحقیق 8 شاخص مورد استفاده قرار گرفته است. نقشههای مورد استفاده در این تحقیق پس از ساختهشدن در نرمافزارهای GIS ARC و ENVI، توسط مدلهای (ANP) و (AHP) تعیین وزن شده و سپس با استفاده از مدل تاپسیس در نرمافزار ARC GIS مورد همپوشانی قرارگرفته و در نهایت نقشه نهایی مناطق مستعد گردشگری زمستانی استان تهیه شده است. نتایج نشان داد که دامنههای شمالی ارتفاعات اشترانکوه واقع در شهرستان ازنا، از نظر شاخصهای مورد بررسی، برای ایجاد مناطق گردشگری زمستانی (پیست اسکی) مناسبترین وضعیت را داشته و بعد از آن به ترتیب دامنههای شمالی ارتفاعات قالیکوه در شهرستان الیگودرز و ارتفاعات گرین واقع در مرز شهرستانهای بروجرد و سلسله، مناسبترین مناطق استان برای ژئوتوریسم زمستانی محسوب میشوند.
خلاصه ماشینی:
هدف اصلی انجام این تحقیق ، مطالعه و بررسی پارامترهای ژئومورفولوژیک و اقلیمی برای شناسایی مناطق دارای توان ژئوتوریسم زمستانی در استان است ؛ با توجه به این هدف مناطق مختلف استان مورد ارزیابی و پهنه بندی قرار گرفت تا پهنه های مستعد گردشگری زمستانی برای ایجاد پیست اسکی شناسایی شوند.
در ایران نیز مطالعات محدودی در این زمینه صورت گرفته است ، که میتوان به تقوایی و همکاران (١٣٨٧)، اشاره کرد که به دسته بندی و بررسی معیارها برای ایجاد پیست اسکی پرداخته اند و به این نتیجه رسیده اند که اگر به ایجاد مراکز ورزشی اسکی پرداخته شود، نه تنها به توسعه ورزش های زمستانی منجر می شود، بلکه باعث جذب سرمایه و ایجاد اشتغال نیز می شود.
رضوانی و همکاران (١٣٩٢)، مناطق شمالی استان تهران را با هدف مکان یابی احداث پیست های اسکی مورد ارزیابی قرار داده و به این نتیجه رسیده اند که بخش هایی از رودبار قصران ، بخش مرکزی دهستان آبعلی و بخش مرکزی و غربی شهرستان فیروزکوه ، مستعدترین مناطق برای احداث پیست اسکی میباشند.
جدول ١- استاندارد شاخص ها برای مکان یابی پیست اسکی در تحقیقات خارجی و داخلی شاخص منبع ارتفاع اکثر مناطق فعال اسکی در کوه های راکی در ارتفاع بالای ١٥٢٠ متر قرار دارند (٤١ :٢٠١٠ ,et al &Silberman ) شیب شیب پیست های اسکی: سانچانادولینا، ٢٨/٦٢درجه ؛ کنجارنیک ١، ٢٥/٢٣ درجه ؛ کنجارنیک ٢، ٣٨/١٨ درجه است ( :٢٠١٢ ,Ristic et al .
هدف اصلی از انجام این تحقیق ، ارزیابی شرایط ژئومورفولوژیک و اقلیمی منطقه برای شناسایی مناطق ژئوتوریسم زمستانی (پیست اسکی) در استان است .