چکیده:
نشست نقد و بررسی کتاب اخلاق درنگاه مولانا در غرفه دیدار با برگزیدگان در نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران برگزار شد.در این نشست مهناز قانعی خوازانی نویسنده،دکتر نصر الله حکمت استاد دانشگاه و نویسنده و مهدی کمپانی زارع،کارشناس حوزه فلسفه حضور داشتند. این کتاب،به بررسی امکان استخراج یک نظام اخلاقی در مثنوی مولانا میپردازد و در این راستا به دلیل ارتباط اخلاق و دید خاص عرفان به انسان در مثنوی،ابتدا مبانی انسانشناسی را بررسی میکند.بر اساس این مبانی،لایههای مختلق وجودی انسان نوعی تضاد در هستی او ایجاد میکند که این تضاد درونی با فراهم ساختن زمینه هویت اخلاقی انسان،خوب و بد و باید و نباید اخلاق را در مثنوی و جریانات اخلاقی قبل از مولانا میپردازد. «مبانی انسانشناختی اخلاقی در مثنوی»عنوان فصل دوم این اثر است که موضوعات هویت اخلاقی انسان، نفس و حقیقت آن،مطلوب ذاتی انسان،منشأ خطای اخلاقی و امکان،ماهیت و ضرورت تعلیم و تربیت اخلاقی را بررسی میکند. در فصل سوم که«نظریه اخلاقی مثنوی»نام دارد،مباحث غایتگرایی،فضیلتگرایی،و تکلیفگرایی در مثنوی مطرح میشوند.
خلاصه ماشینی:
"در این دهه گذشته نیز مکرر در مکرر کتاب و رساله در این زمینه نگاشته شده است،ولی فرق کسانی بین مولانا وابن عربی و دیگران این است که راه یافتن به (به تصویر صفحه مراجعه شود) منظومه فکری اینها بسیار مشکل است و این راهیابی تنها در پی انس با این مجموعه محقق میشود.
کمپانی زارع: آنچه نویسنده در این اثر بیان داشته یکپارچه به نظر نمیرسد منظور اصلی این انتقاد به وجه جمع اندیشه مولانا در این کتاب باز میگردد که قابل درک نیست.
بحث من این نیست که با اندیشه جدید نمیتوان به بررسی مثنوی پرداخت،بلکه مقصود من توجیه وجه جمعی اندیشه مولانا در این اثر است،زیرا آنچه نویسنده در این اثر بیان داشته یکپارچه به نظر نمیرسد.
مولوی خود میگوید: هر دکانی راست سودایی دگر مثنوی دکان فقر است ای پدر بعد میگوید: مثنوی ما دکان وحدت است غیر واحد هرچه بینی آن بت است مولانا میخواهد بگوید که من تنها یک حرف اصلی دارم و و هرچه شما در این کتاب دیدید،یک سمت را دنبال میکند.
قانعی خوزانی: مولانا با هر مخاطبی درسطح اندیشه و ظرفیت او سخن میگوید مولانا اخلاق و عشق را از هم جدا نمیکند،او به روح الهی انسانها معتقد است و این که پس از مرگ،حیات تازهای برای احیای انسانها وجود دارد.
حکمت: شما نمونهای از کتاب بیاورید که بگوید فعل اخلاقی چیست؟ قانعی خوزانی: در فصل سوم کتاب وقتی نظریههای اخلاقی را بررسی کردیم،دقیقا قصد بررسی همین موضوع را داشتیم."