گفتار، جزئی از کردار مقاله

"آری، دلیری و بی‌محابایی مردم در سخن گفتن از آن رو است که گفتارشان را جزء کردارشان نمی‌شمارند و می‌پندارند که فقط به سبب کردارشان مؤاخذه می‌شوند؛ اما آن‌که می‌داند هر چه بگوید در کارنامه‌اش ثبت می‌شود و گفتارش نیز جزء کردارش است، با احتیاط و دقت و حتی وسواس سخن می‌گوید. گویا نظر بدین حدیث بوده که گفته شده است: جراحات السنان لها التئام و لا یلتام ما جرح اللسان و گویا مجد خوافی نظر بدین شعر داشته که گفته است: جراحات سنان درمان‌پذیر است جراحات زبان درمان ندارد (11) باری، سخن در این است که اولا گفتار انسان جزء کردار او است و ثانیا بسا گفتار که از کردار سهمگین‌تر است و مجازاتش بیشتر. نیاز به تفصیل نیست که زبان رسانه مهم‌تر از زبان، به معنای خاص آن است و در استفاده از آن باید بیشتر دقت و احتیاط کرد. هنگامی که دو نفر با یکدیگر صحبت می‌کنند و یا یک نفر در جمعی خصوصی سخن می‌گوید، از زبان، به معنای متداول و خاص آن، استفاده می‌کنند؛ اما هنگامی که کسی در مطبوعات یا رادیو و تلویزیون سخن می‌گوید، از زبان رسانه استفاده می‌کند. (17) مسعود سعد سلمان نیز می‌گوید: نبشتن ز گفتن مهم‌تر شناس به گاه نبشتن به جا آر هوش به گفتن تو را گر خطایی فتد ز بربط فزونت بمالند گوش و گر در نبشتن خطایی کنی سرت چون قلم دور ماند ز دوش (18) آنچه گذشت، مثالی در باره رسانه کتاب بود؛ همین مثال در باره رسانه‌های دیگر نیز صادق است."