خلاصه ماشینی:
"در جستار حاضر، نویسنده ضمن تعریف اصطلاح باستانشناسی و سرگذشت دانش جدید باستانشناسی زیرآب، با ذکر تاریخچهای از دریانوردی و نیز جنگهای دریایی ایرانیان در ادوار مختلف تاریخ و ارایه نمونههایی از یافتهها و کشفیات مهم باستانشناسان دریایی، اهمیت و لزوم گسترش این دانش جدید را در کشورمان مورد تأکید قرار داده است.
انسان امروز در ادامه پیروزی جهان زیر دریایی خود، هرسال شاهد کشف آثار تازه شهرها، روستا و قصبهها، دهکدهها، کشتی و ناوهای غرق شده، اجساد و اشیاء ارزشمندی است که بررسیهای علمی انجام گرفته، توانسته نقش مهمی را در تکمیل پروژههای باستانشناسی روی خشکی فراهم آورد.
در تاریخ آمده است که کوروش بزرگ پس از فتح سرزمین سوریه در آسیای صغیر به بابل که همچون دژی مستحکم بود، حمله کرد ودیدهبانان بابلی، سپاه ایران را درحال حفر کانالی دیدند و به آنها ریشخند زدند، تا اینکه سپاه به انحراف آب رودخانه و پایین افتادن سطح آب فرات از رود عبور کردند و وارد بابل شدند.
شاید ارزشمندترین حاصل این کار، کشف کتیبهای است که در کانال سوئز از داریوش هخامنشی به دست آمد و بیانگر حاکمیت مطلق نیروی دریایی ایران در روزگار کهن بر دریای پارس است.
هخامنشیها علاوه بر استفاده از آبراهها، حدود 60 سد در ایران احداث کردند، که بیانگر اهمیت ترانزیت دریایی و گسترش صنعت دریانوردی در این عصر است.
کاوشهای باستانشناسی هیات مشترک ایرانی و لهستانی در تنگه بلاغی، که در فاصله 4 کیلومتری محوطه جهانی پاسارگاد - در خلیج فارس جای گرفته یکی دیگر از آثار این دوره است."