خلاصه ماشینی:
"چهرهشناسان تا کنون به یک مسئله نیاندیشیدهاند، که نژاد کلاسیک اروپایی صورتان آسیای میانه به تاجیکان وادینشین از قبیل بخریان تعلق دارد یا به تاجیکان کوهستانی از قبیل بدخشانیان(پامیریان)؟به عقیدهء ما نژاد کلاسیک اروپایی صورتان را باید در قیافهء تاجیکان کوهستان که در دامنهء کوههای یغناب،دیهنو، شهر سبز،فلغز،مستچاه،کشتوت،غانچه،فرغانه،اشت،تاشکند، چیمکند،غرم،درواز،بدخشان،سرخاسر،خاولتگ،مؤمن آباد، دشت جم،پنجشیر،کشم،ارسج،فرخار،اشکمش،اندراب، خنجان،دواب،سراب،سالنگ،سیستان و خراسان،جستجو نمود، چون این مردم به ترک و مغول کمتر آلوده شدهاند.
از بررسی منابع تاریخی برمیآید که تا زمان سرزیر شدن ترکها به آسیای مرکزی که در پایان قرن ششم میلادی صورت گرفت،مردم این سرزمین از ایرانی تباران وایرانی زبانان اروپایی تشکیل میشدند.
ترکان دوباره در صحنهء آسیای مرکزی،تنها پس از تشکیل قوم تاجیک در زمان سامانیان به صورت غلام،یعنی سرباز زرخرید وارد شدند،از این رو، ترکان و عربها در تشکیل ایتنا گینز(پیدایش قومی)تاجیکان،نقشی کم رنگ داشتند وآمیزش ترک و تاجیک غالبا پس از قرنهای یازدهم- دوازدهم میلادی به وجود آمده است.
اما چنانچه در بالا تأکید شد،هیتالیان چهرههای اروپایی داشتند و گاهی تغییر شکل دادن استخوانهای سر آنها دلیل مهاجرت ترکان به این سرزمینها نمیتواند باشد؛و شاید بعضی از هیتالیان عادت تغییر شکل پیدا کردن استخوان سر را زمان پیش از ورودشان به آسیای مرکزی در دشتهای مغولستان و کوهپایههای آلتای از ترکان آموخته باشند.
پرسش این است که به کدام دلایل این امر صورت گرفته است؟زبان ادبی ازبکها کجاست، فرهنگ ویژهء آنها کدام است؟نام اتنیکی و ناحیههای زیستی یکپارچهء ازبک زبانها کجاست؟این همه شروطها که جهت شکلگیری اقوام لازم است،در قرون یازدهم الی دوازدهم،و حتی در قرنهای پانزدهم الی هفدهم برای استقرار ازبکها وجود ندارد."
کلید واژه های ماشینی:
تاجیکان
،
ترکان
،
ازبک
،
تاریخ
،
قوم
،
مغول
،
شاهان
،
نژاد
،
زبان
،
مسکو