چکیده:
حضرت محمد صلی الله علیه و آله به عنوان انسان کامل و مظهر تام اسما و صفات حضرت حق، در سه مرتبهٴ جبروتی، ملکوتی و ناسوتی، واجد سه مقام ولایت، نبوت و رسالت است و هر مقامی متناسب با مرتبه ای است. مقام خلافت اللهی ایشان در زمین، تحقق و تعین مراتب عالی در مرتبهٴ دانی است. مقاله حاضر مسئلهٴ مزبور را از چشم انداز عقل و نقل برمی رسد.
The Prophet (Ò)، as perfect man، is the ultimate manifestation of the divine names and attributes on the tripartite existential planes—the supernal، the angelic، and the terrestrial—corresponding to the three stations of sanctity (walÁyah)، prophethood (nubuwwah)، and messengership (risÁlah). His terrestrial role as the viceroy and vicegerent of God is nothing but the realization and determination of the higher states in the lowest one. The article employs intellectual and traditional methods to analyse the subject at hand.
خلاصه ماشینی:
"الاخبار،ج 1،ص 204-206) در توضیح این روایت گفته شده:«فضلیت محمد صلی الله علیه و اله و سلم بر فرشتگان مقرب الهی، اعتباری نیست؛بلکه فضیلتی حقیقی و وجودی میباشد که از احاطۀ کامل و حاکمیت قیومی او نشئت گرفته است؛از آنجا که وی مظهر اسم اعظم الله است و بر سایر اسما و صفات احاطه دارد؛زیرا سایر اسما و صفات از شئون،مظاهر و انوار اسم«الله»هستند و از اینرو انبیای دیگر که هر یک مظهر اسمی یا برخی اسما هستند،تحت ولایت وجود نوری احمدی قرار دارند که این همان مقام قرب«او ادنا»ی محمدی است که عدم،ظلمت،جهل و محدودیت در آن راه ندارد و از اینجا است که او را در آسمانها احمد میخوانند؛زیرا اولین تجلی ذات باری تعالی است که مجرد تام و عقل اول است و جز جنبۀ مخلوقیت، واجد تمامی اسما و صفات الهی میباشد.
در مورد چگونگی فرود آمدن کلام الهی بر نفس محمود پیامبر صلی الله علیه و اله و سلم باید گفت:«نفس آدمی،مانند آینهای است که چون به واسطۀ عقل قدسی در جهت عبودیت کامل،صیقل خورد و حجابهای طبیعت و زنگار سرکشی از آن برطرف شد،نور معرفت و ایمان که حکما آن را عقل مستفاد نامند،برآن میتابد و حقایق ملکوت و اسرار جبروت بر او آشکار میگردد؛زیرا نفوس انسانی که براساس فطرت الهی سرشته شدهاند(سورۀ روم،آیۀ 30)، استعداد پذیرش نور ایمان و فیض رحمان را دارند و چون نفس انسان از تعلقات و امیال جسمانی و فناپذیر چشم پوشید و رو به سوی ملکوت اعلا نمود،شگفتیهای ملکوت و آیات الهی را مشاهده خواهد کرد(سورۀ نجم،آیۀ 18)."