چکیده:
مدیریت زمان از مباحث مهم و مطرح مدیریت است و دانشمندان علم مدیریت اصولی را برای استفاده بهینه از زمان برشمردهاند.در اسلام نیز توجه خاصی به این موضوع شده و در آموزههای دینی،مسلمانان توصیه شدهاند تا با توجه به اهداف والای الهی و به منظور نیل به کمال و سعادت ابدی،از بطالت در گذراندن عمر پرهیز کرده و با شناخت نیازها،اولویتبندی آنها و برنامهریزی صحیح،از به تأخیر انداختن کارها بپرهیزند و همانند شریکی سختگیر به محاسبه نفس خود پرداخته و بر چگونگی صرف عمر گرانمایه نظارت کنند.در این مقاله به بیان دیدگاه امام علی علیهالسلام در موضوع مدیریت زمان میپردازیم.
خلاصه ماشینی:
"این دوره از عمر آدمی بعلت ویژگی خاصی که دارد و تمامی قوت و نیرو و امکانات در وجود آدمی شکوفا شده و آماده فراگیری و بهرهدهی است بسیار مورد توجه اسلام است و در کلمات معصومان علیهم السلام و امام علی علیه السلام تأکید فراوانی در قدر دانستن این فرصت و بهرهوری و مدیریت بهینه آن دیده میشود زیرا به تعبیر امام علی علیه السلام دو فرصت جوانی و سلامتی تا زمانی که از دست نرفتهاند قدرشان شناخته نمی شود(آمدی4675/) از نگاه امام علی علیه السلام ثمره بهرهگیری از فرصت جوانی در فراگیری دانش، سروری و آقایی در بزرگی است(ابن ابی الحدید 762/02 و نیز ریشهری،العلم و الحکمة فی الکتاب و السنة352/)أدر دوران جوانی است که ذهن آمادگی پذیرش هر مطلبی را دارد و از اینرو امام علی علیه السلام در نامه 13 نهج البلاغه به فرزند خود امام حسن علیه السلام میفرماید: إنما قلب الحدث کالأرض الخالیة ما ألقی فیها من شیء قبلته فبادرتک بالأدب قبل أن یقسو قلبک و یشتغل لبک(سید رضی/ نامه 13) و دل جوان همچون زمین ناکشته است،هرچه در آن افکنند بپذیرد،پس به ادب آموختنت پرداختم،پیش از آنکه دلت سخت شود و خردت هوایی دیگر گیرد(شهیدی) 5-2 فرصت سلامتی و فراغبال فرصت مهم دیگری که هر فردی در زندگی در اختیار دارد و باید با برنامه ریزی و مدیریت صحیح بهترین بهره را ببرد فرصت سلامتی و شادابی جسمانی است که در این خصوص امام علی علیه السلام ضمن توجه دادن به اهمیت این فرصتی که اکثر مردم آن را قدر ندانسته و زیانکار میشوند(الأمین 132/61)، پیروان خود را به استفاده از آن در راه بندگی و اطاعت الهی تشویق کرده و می فرماید:قبل از آنکه بیمار شوی فرصت سلامتی را غنیمت شمار(محمودی 3 222/-322 و الأمین 132/61)و نیز میفرماید: فالله الله معشر العباد و أنتم سالمون فی الصحة قبل السقم و فی الفسحة قبل الضیق فاسعوا فی فکاک رقابکم من قبل أن تغلق رهائنها(سید رضی/خطبه 281) پس خدا را،خدا را،ای گروه بندگان حال که سالم تندرستید نه بیمار،و در گشایش هستید نه به تنگی دچار،در گشودن گردنهای خود بکوشید،پیش از آنکه آنچه در گرو است بگیرند- و از شما توبه نپذیرند- 5-3 فرصت غنا و ثروت فرصت دیگری که باید قدر آن را دانست و با مدیریت صحیح از آن بهترین بهره را برد فرصت غنا و ثروت است و به فرمایش امیر المؤمنین سلام الله علیه لازم است تا در آن هنگام رعایت حال تنگدستان را نموده و با احسان به ایشان در واقع توشه فراوان برای روز تنگدستی آخرت خود ذخیره نمود."