چکیده:
در این مقاله پس از تعریف لغوی دو کلمهء ضحک(به معنای خنده کردن)و بکاء(گریه کردن)، با توجه به آیات قرآن،بخش خنده به عناوین فرعی:1-تعجب 2-استهزاء 3-شادی در رستاخیز 4-محرومیت از خنده به سبب مجازات و بخش گریه نیز به عناوین فرعی 5-تأسف 6-نفاق 7- فراق 8-شناخت حق 9-شوق و عرفان 10-خوف از عذاب الهی 11-مجازات عمل،تقسیم گشته است.در هر عنوان آیات مربوط به آن با توجه به تفاسیر مختلف آورده و تا حدودی با استفاده از روایات در هر مورد بحث و بررسی شده است. در پایان نیز بعد از بررسی بیشتر آیاتی که خنده و گریه در آنها به کار رفته،این نتیجه به دست آمده که در اسلام تنها تبسم در دنیا و خندهء شادی مؤمناندر روز قیامت پسندیده است و گریه زمانی که از روی شناخت حق باشد،دارای ارزش فراوانی است.
خلاصه ماشینی:
خنده و گریه در آیات قرآن کریم محمد رضا عطایی محقق و نویسنده در علوم اسلامی تاریخ دریافت:9831/3/13تاریخ پذیرش:9831/5/71 چکیده در این مقاله پس از تعریف لغوی دو کلمهء ضحک(به معنای خنده کردن)و بکاء(گریه کردن)، با توجه به آیات قرآن،بخش خنده به عناوین فرعی:1-تعجب 2-استهزاء 3-شادی در رستاخیز 4-محرومیت از خنده به سبب مجازات و بخش گریه نیز به عناوین فرعی 5-تأسف 6-نفاق 7- فراق 8-شناخت حق 9-شوق و عرفان 01-خوف از عذاب الهی 11-مجازات عمل،تقسیم گشته است.
در پایان نیز بعد از بررسی بیشتر آیاتی که خنده و گریه در آنها به کار رفته،این نتیجه به دست آمده که در اسلام تنها تبسم در دنیا و خندهء شادی مؤمناندر روز قیامت پسندیده است و گریه زمانی که از روی شناخت حق باشد،دارای ارزش فراوانی است.
در تفسیر نمونه نیز علت خنده را تعجب از این میداند که مگر ممکن است پیرزنی برای شوهر پیرش فرزند آورد؛زیرا ساره نود و هشت یا نود و نه ساله بود و شوهرش حضرت ابراهیم،نیز نود و نه یا صد سال داشت4.
در روایات نیز آمده است که امام صادق علیه السلام فرمود:«چه بسیار کسانی که از روی لهو بسیار میخندند و در روز قیامت بسیار گریاناند.
در تفسیر المیزان آمده که گریه آنها مصنوعی بوده و منظورشان این بود که پدر را گمراه کنند،تا آنچه را که آنها ادعا میکردند،حضرت یعقوب علیه السلام تصدیق نماید4.