چکیده:
یکی از مباحث مهم و تاثیرگذار در تفسیر و علوم قرآنی دانش محکم و متشابه است. موضوع اصلی این دانش آیه هفتم سوره آل عمران است. یکی از محورهای مهم بحث در این آیه اختلاف مفسران در باره عطف یا استینافی بودن حرف واو در این آیه و متعاقب آن، تبیین مقصود از راسخان در علم یا عدم علم آنان به تاویل آیات متشابه قرآن است. نکته قابل توجه در این میان، این که دو روایت متعارض از امام علی علیه السلام به ما رسده که یکی از آن دو، مستلزم آگاهی راسخان، و دیگری مستلزم عدم آگاهی آنان به تاویل متشابهات قرآن است. برای حل این تعارض وجوهی بیان شده است، اما در مقاله حاضر، با اشاره به نارسایی این وجوه، در تحلیلی متفاوت این تعارض برطرف شده است. حاصل مقاله این است که با تفکیک میان معنای تنزیل و تاویل، هر دو روایت مورد اشاره بر معنای تاویلی راسخان در علم حمل شده و در کنار آن دو، معنای سومی به عنوان معنای تنزیلی برای راسخان در علم بیان شده است، که در این معنا مقصود از راسخان عالمان با ایمان از اهل کتاب (مسیحیان نجران)اند.
خلاصه ماشینی:
تنزیل و تأویل در معنای راسخان در علم «تحلیلی از دو روایت متعارض از امام علی( در باب راسخان در علم و دانش آنان به تأویل متشابهات» دکتر سید محمود طیب حسینی 1 چکیده یکی از مباحث مهم و تأثیرگذار در تفسیر و علوم قرآنی دانش محکم و متشابه است.
یکی از محورهای مهم بحث در این آیه اختلاف مفسران در باره عطف یا استینافی بودن حرف واو در این آیه و متعاقب آن، تبیین مقصود از راسخان در علم یا عدم علم آنان به تأویل آیات متشابه قرآن است.
آیه 7 سورۀ آل عمران، عاطفه و مستأنفه بودن واو، راسخان در علم، ظاهر و باطن، تأویل و تنزیل، محکم و متشابه درآمد یکی از مباحث مهم و بحث انگیز در حوزه تفسیر و علوم قرآن بحث در باره آیه هفتم سورۀ آل عمران است.
در این جا برای حل تعارض میان دو روایت، با وجود نظر بعضی دانشمندان در باب عدم اعتبار روایات کتاب الاحتجاج نیازی به بحث در بارة سند و اعتبار روایت الاحتجاج نمیبینیم، چرا که روایات فراوان و معتبری همسو با آن از ناحیه امامان معصوم مبنی بر آگاهی راسخان علم از تأویل آیات متشابه روایت شده است که بعضی از آنها نقل میکنیم: 1.
2. راه حل دیگر، آن است که روایت نخست از امام علی( را مبنی بر مستأنفه بودن واو و عدم آگاهی راسخان در علم نسبت به تأویل متشابهات را به حوزه ممنوع شناخت ذات خدای متعال منحصر و محدود کنیم، همچنان که در خود روایت به این مطلب تصریح شده است.