چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بیان «شاخصه های دینداری در روایات» با رویکردی درون دینی به ارائه ویژگی ها و نشانه هایی می پردازد که یک فرد مؤمن و معتقد به اسلام باید آنها را دارا باشد. برای رسیدن به این مقصود، از منابع حدیثی شیعه و اهل سنت استفاده شده و عناصری که در روایات، شاخص دینداری معرفی شده اند، استخراج گردیده است. با عرضه عادات و رفتارهای هر شخص به این شاخص ها میزان پایبندی و یا عدم پایبندی او به فرامین اسلامی آشکار خواهد گردید.
خلاصه ماشینی:
بنا بر این، با توجه به پژوهشهای فوق در این مقاله سعی شده است تا عناصری که در روایات به عنوان شاخص برای دینداری بیان شده، از کتب روایی (شیعه و اهل سنت) استخراج و معرفی گردد، تا با سنجش فرد و جامعه با آن مقیاسها، میزان نزدیکی و دوری با بهرهمندی و عدم بهرهمندی از آنها به دست آید.
بدین جهت، برای درجهبندی بین شاخصههای دینداری به قاعدة تکرار توجه نموده و مؤلفهها را نسبت به همدیگر از لحاظ تکرار و مکرر بیان شدن آنها مورد مقایسه قرار میدهیم تا جایگاه آنها نسبت به همدیگر مشخص و معین گردد؛ به عنوان مثال، وقتی به روایات ائمه(: در زمینه عمل به ایمان ـ که یکی از مؤلفههای دینداری است ـ مراجعه میکنیم، روایات فراوانی را در این زمینه از راویان زیادی تحت عناوین متفاوتی، از جمله «ایمان، ایمان و اسلام، دعائم الإیمان، حقیقة الإیمان، أرکان الإیمان...
برای جمع آوری شاخصههای دینداری از روایات اسلامی ذیل واژه «اسلام» از واژگان کلیدی، از جمله: دعائم الإسلام، قواعد الإسلام، أصل الإسلام، رأس الإسلام، ملاک الإسلام، أساس الإسلام، جوامع الإسلام، أحسن المسلمین، أفضل الإسلام، حقیقة الإسلام وکمال الإسلام، درجات الإسلام، آفة الإسلام استفاده شده، که توضیحات کلمات فوق قبلا ذکر شده است.
برای جمعآوری شاخصههای دینداری از روایات اسلامی ذیل واژه «ایمان» از واژگان کلیدی از جمله: «اصل الإیمان، حقیقة الإیمان، أفضل الإیمان، کمال الإیمان، ما یثبت الإیمان، نصف الإیمان، درجات بحار الأنوار، ج65، ص381، ح31؛ تحف العقول: ص196.