چکیده:
این مقاله،برگرفته از پژوهشی با همین عنوان است.هدف از این تحقیق،بررسی جامعهشناختی عوامل موثر بر شکلگیری محلههای فرودست شهری(حاشیهنشین)سنندج میباشد.حاشیهنشینها به کسانی گفته میشود که در اطراف شهرها ساکن هستند و اغلب مهاجرانیاند که برای به دست آوردن زندگی بهتر به سمت شهرها مهاجرت کردهاند.از سوی دیگر،حاشیهنشینان فقط مهاجران روستایی نیستند بلکه گروههای دیگری(گروههای کمدرآمد شهری)نیز شامل میشوند.که به دلیل سیاستهای ناکارآمد زمین و مسکن شهری در واقع باید آنان را سرریز اقتصادی*اجتماعی شهری محسوب داشت که به دلیل افزایش قیمت زمین و مسکن به این مناطق رانده شدهاند.این بررسی سعی کرده است به جنبههای مختلف اجتماعی.اقتصادی مسأله توجه کند و این مسأله توجه کند و این مسأله را در مفهوم جدید بررسی نماید که در این راستا از تلفیق روشهای کمی و کیفی استفاده شده که شامل پرسشنامه، مشاهده مستقیم،مصاحبه با مطلعان کلیدی محل و مطالعه کتابخانهای و اسنادی میباشد.به همین دلیل پرسشنامهای تهیه گردید و با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی نتایج جمعآوری شد.در این تحقیق با توجه به این که هدف بررسی عوامل موثر بر شکلگیری محلههای فرودست شهری سنندج میباشد.بنابراین متغیرهای فقر شهری،دسترسی به زمین ارزان،شغل موقت یا کمدرآمد،شغلی فعلی،مهاجرت و سرریز جمعیت اقتصادی* اجتماعی شهری به عنوان متغیر مستقل و متغیر حاشیهنشینی در رابطه با متغیرهای فوق به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است.در بخش سوالات و فرضیات تحقیق نیز سه متغیر مستقل اشتغال غیر رسمی،فقر اقتصادی و مهاجرت در رابطه با حاشیهنشینی در نظر گرفته شدهاند.
خلاصه ماشینی:
"تجزیه و تحلیل: با قبول واقعیت حاشیهنشینی و وجود محلههای فرودست شهری در شهر سنندج و گسترش صعودی این محلات در محدودههای حاشیه شهر و حتی سرایت آن به محدوده روستاهای اطراف و نزدیک به شهر سنندج که در آیندهای نزدیک به خاطر بازتاب بحرانهای اقتصاد جهانی،سیاستهای ناکارآمد زمین و مسکن شهری ور روند روبه افزایش قیمت زمین و مسکن(به قیمت ثابت)و کاهش روزافزون درآمد واقعی(به قیمت ثابت)،گسترش فقر شهری و انزوای اجتماعی و رانده شدن گروههای کمدرآمد شهری به این محدودهها به خاطر دسترسی به زمین و مسکن ارزانتر نسبت به متن شهر،مطمئنا به شهر سنندج متصل و به تبع فزونی مشکلات خاص خود از جمله مشکلات کالبدی،اجتماعی،اقتصادی، زیست محیطی و...
جمعبندی یافتههای تحقیق: جمعبندی یافتههای تحقیق که براساس نتایج دادههای پرسشنامه در محله مورد هدف (محدوده عباسآباد بالا در شهر سنندج)استخراج شده است و به شرح ذیل دستهبندی شدهاند: -ویژگیهای اقتصادی محله حاشیهنشین شهری عباسآباد بالا در سنندج: گسترش فقر شهری:با توجه به نتایج بدست آمده،بیش از 13 درصد از افراد ساکن در این محدوده قبلا"از ساکنین شهر سنندج بودهاند که در سالهای اخیر به دلیل گسترش فقر شهری به نوعی سرزیر اجتماعی-اقتصادی شهر سنندج هستند و بنابراین به این محلهها که دسترسی به زمین و مسکن ارزان امکان دارد،رانده شدهاند و مطمئنا"در سالهای آینده نیز شاهد گسترش و هجوم این قبیل گروههای کمدرآمد شهری به مناطق حاشیهای شهر خواهیم بود."