نه مگر عشق شعله‌ها دارد؟/ شعر ادب و هنر

"از زمان بنای آن در 332 قبل از مسیح انجام گرفته تا زمان عمرو عاص یعنی‌ تا مدت هزار سال یکی از شهرهای بزرگ‌ و مهم دنیا بشمار میرفت چون این شهر مرکز تجارتی دریای مدیترانه بوده‌ می‌توان گفت که آن در قلمرو سلطنت‌ روم شرقی در درجه دوم واقع شده و تنها قسطنطنیه بوده که برآن تفوق داشته است‌ در عصر ملوک بطالسه،تمام حکماء و فلاسفه‌ی دنیا در این شهر جمع شده‌ آموزشگاهها و کتابخانه‌های مهمی تاسیس‌ کرده بودند ولی ترقیات علمی‌ چندان طول نکشید و در سال 48 قبل از میلاد مسیح که رومیان به سرکردگی ژول‌ سزار به اسکندریه حمله بردند لطمه‌ی‌ زیادی به حیات علمی آن وارد ساختند اگرچه در سلطنت دوباره این‌ شهر ترقی کرده در میان ممالک رومیان‌ مقام دوم را احراز نمود لکن این ترقی‌ موقتی بوده است،زیرا در اهالی جنوب‌ مناقشات مذهبی پیدا شده و با وجود جلوگیری‌های سفاکانه‌ی امپراطوران روم، هرروز برشدت آن می‌افزود زمانی که‌ دیانت مسیح،مذهب رسمی کشور گردید آن‌وقت‌"تئودوسیوس‌"امپراطور مسیحی‌ نه عمر،چنانکه گفتیم حکم کرد تمام‌ معابد و مجسمه‌های خدایان و کتابخانه‌ های بت‌پرستان را با خاک یکسان نمودند."