چکیده:
بدیهی است که محیطهای شهری مهمترین بستر زندگی برای بخش وسیعی از جمعیت در حال افزایش دنیا است.به تبع این نحوه استقرار،ساکنین شهری اغلب اوقات زندگی خود را در نوعی از آب و هوای تعدیل شده میگذرانند.مطالعه حاضر بر روی دو نکته از آب و هوای شهری در شهر تهران تکیه دارد:اقلیم و شکل شهر.هر ساختمان در ارتباط با میزان پوشش هوای پیرامونش عکس العمل نشان داده و این تأثیرات اقلیمی خرد در واحدهای کلان که معمولا تصویری از شکل توسعه شهری و کاربریهای عمده است،ادغام میشود.بطور دقیقتر این مقاله تحقیقی قصد دارد،این فرضیه را آزمایش کند که تمرکز یا پخش آلوده کنندههای هوا تابع شرائط جوی و جزایر حرارتی در فضاهای شهری میباشد،که به نوبه خود بوسیله توپوگرافی و شکل شهر تحت تأثیر قرار میگیرند.با انجام اصلاحاتی در شکل شهر ممکن است شرایط جوی (جهت باد و سرعت)در یک فضای شهری عوض شده و نهایتا منجر به ایجاد هوائی با کیفیت بهتر در محیط شهری گردد.بخشی از این مطالعه بر تجارب حاصله از تونل باد با سرعت کم که برای این منظور ساخته شده بود،مبتنی است.همچنین اطلاعات ماهوارهای منبع دیگری بوده که برای تهیه جزایر حرارتی از آن استفاده شده است.
خلاصه ماشینی:
"بطور دقیقتر این مقاله تحقیقی قصد دارد،این فرضیه را آزمایش کند که تمرکز یا پخش آلوده کنندههای هوا تابع شرائط جوی و جزایر حرارتی در فضاهای شهری میباشد،که به نوبه خود بوسیله توپوگرافی و شکل شهر تحت تأثیر قرار میگیرند.
بخصوص هنگامی که بنا درست مقابل جریان باد قرار گیرد موجب بوجود آمدن پدیدهای به نام«سکون»در پشت بنا میگردد که آلایندههای تولید شده از منابع داخل فضا برای مدتی در این محل به حالت متمرکز باقی میماند که میتواند شرایط خطرناکی را نیز به دنبال داشته باشد.
نکته حایز اهمیت دیگر اینکه گاهی ممکن است یک ساختمان بلند در صورتی که در مکان و موقعیت خاص قرار گرفته باشد منعکس کننده باد بوده و باعث پراکندگی و یا تغییر مسیر آلایندهها شده و این ترتیب،نقش مثبتی برای بافتهای اطراف(و نه پشت)بنا داشته باشد6.
میتوان چنین بیان کرد که چگونگی کاربری غالب اراضی در منطقه مرکزی شهر که شامل فضاهای تجاری و تولیدی، (تصویرتصویر) مراکز اداری و شریانهای اصلی(تردد و انباشت وسایل نقلیه موجد حرارت را منجر میشوند)است موجب شکلگیری جزیره حرارتی در محدودهء مرکزی شهر میگردد و این وضعیت همچون مانعی بزرگ در مسیر جریان هوا قرار میگیرد و آن را از سطوح نزدیک به زمین به طرف بالا منحرف میسازد.
بنابراین،میتوان نتیجه گرفت که گرچه تولید آلایندههای هوا در تهران خصوصا از منابع متحرک قابل توجه میباشد،لیکن موقعیت توپوگرافیک شهر، شکلگیری فرم آن و بالاخره تشکیل جزایر حرارتی عوامل مهمی هستند که تمرکز آلایندهها را در سطح شهر موجب شده و از ورود هوا به بافتهای شهری و انتقال آلایندهها به سطوح بالاتر ممانعت میکنند."