چکیده:
توسعه درست بایستی در جای مناسب خود انجام پذیرد.افزایش دسترسی اکوسیستمهای حاشیه جنوب دریای خزر با ظاهری توانمند،و با برخورداری از جاذبهها و منابع فراوان اکولوژیک،زمینه توسعه فراگیری را در پی داشته که در اثر آن سلامت محیط زیست این سرزمین به مخاطره افتاده است.ازدیدگاهکلی با توجه به رشد شتابان جمعیت در کشور،امکان توقف و یا رودرویی با این توسعه عجولانه برای بومشناسان و مدیران آگاه میسر نیست.در تحقیق حاضر اکوسیستمهای کرانههای جنوبی دریای خزر براساس پایداری اکولوژیک و درجه آسیبپذیری آنان طبقهبندی گردید.این طبقهبندی به منظور معرفی و مشخص نمودن مناطق پایدار و همچنین آسیبپذیر در برابر فعالیتهای انسانی،در سطح زیر حوزه های آبخیر کلان شمال کشور با کاربرد روش عینی آسیبپذیری براساس شناخت و مطالعه عوامل اکولوژیک و تجزیه و تحلیل اثرت متقابل آنان صورت پذیرفت.نتایج بدست آمده نشان میدهد که حدود 84/17 درصد اکوسیستمهای مورد مطالعه در طبقه 2(مقاوم)،36/53 درصد در طبقه 3(متوسط)،62/16 درصد در طبقه 4(حساس)و 18/12 درصد در طبقه 5(خیلی حساس)در برابر آسیبهای تحمیلی قرار گرفتهاند.براساس نتایج بدست آمده در کل عرصه مطالعاتی مناطقی به عنوان خیلی مقاوم(طبقه 1)تشخیص داده نشد.
در مجموع براساس نتایج حاصل از این مطالعه و پژوهشهای سایرین میتوان اذعان نمود که شمال کشور با وجود دارا بودن منابع فراوان اکولوژیک،به خاطر آسیبپذیر بودن اکوسیستم آن چندان مهیای توسعه نیست و برای دستیابی به توسعهای پایدار و جلوگیری از تخریب محیط زیست ارزشمند کرانههای دریای خزر،آگاهی از پایداری اکولوژیک بستر پذیرنده توسعه(محیط زیست)و ارزیابی اثرات زیست محیطی اجرای هر پروژه ضروری است.
خلاصه ماشینی:
"این طبقهبندی به منظور معرفی و مشخص نمودن مناطق پایدار و همچنین آسیبپذیر در برابر فعالیتهای انسانی،در سطح زیر حوزه های آبخیر کلان شمال کشور با کاربرد روش عینی آسیبپذیری براساس شناخت و مطالعه عوامل اکولوژیک و تجزیه و تحلیل اثرت متقابل آنان صورت پذیرفت.
در مجموع براساس نتایج حاصل از این مطالعه و پژوهشهای سایرین میتوان اذعان نمود که شمال کشور با وجود دارا بودن منابع فراوان اکولوژیک،به خاطر آسیبپذیر بودن اکوسیستم آن چندان مهیای توسعه نیست و برای دستیابی به توسعهای پایدار و جلوگیری از تخریب محیط زیست ارزشمند کرانههای دریای خزر،آگاهی از پایداری اکولوژیک بستر پذیرنده توسعه(محیط زیست)و ارزیابی اثرات زیست محیطی اجرای هر پروژه ضروری است.
با توجه به نکات فوق از آنجا که امکان متوقف ساختن اینگونه توسعه برای بومشنان و مدیران آگاه میسر نیست،در این تحقیق سعی گردید تا از طریق ارزیابی و تعیین درجه آسیبپذیری کرانههای جنوبی دریای خزر،مناطق پایدار و آسیبپذیر در برابر فعالیتهای انسانی،در استان مازندران مشخص و تعیین گردند.
روش کار برای انجام مطالعه حاضر با توجه به وسعت منطقه در کل حوزه آبخیر دریای خزر(استان مازندران)با استفاده از نقشههای توپوگرافی مقیاس 250000:1 زیر حوزهها مشخص و تفکیک گردیدند،در هر زیرحوزه برای تعیین آسیبپذیری از روش عینی (جباریان،1377)استفاده شده است.
از آنجا که تعیین درجه آسیبپذیری اکوسیستمها گامی در جهت ارزیابی اثرات زیست محیطی و به عنوان ابزاری برای اطمینان یافتن از اجرای مناسب و صحیح یک پروژه بر کل مجموعه محیط زیست،بهداشت عمومی و سلامت اکوسیستمهاست،لذا تدوین یک روش استاندارد و برنامهریزی برای یک پارچهسازی اطلاعات بدست آمده از طریق انجام این مطالعات پیشنهاد میشود."