چکیده:
بر مبنای سیستم طبقهبندی ادواری،در نقشهء شبکه جهانی ذخیرهگاههای زیستکره سال 1995 میلادی،جایگاه ذخیرهگاه زیستکره میانکاله ایران،که در سال 1975 میلادی در بیوم سیستمهای مختلط کوهستانی بیان شده بود،در بیوم جنگلهای بارانی معتدله و نیمه استوایی ذکر شده است.باتوجه به اینکه سیستم طبقهبندی ادواردی در مقیاس بزرگ برای استفاده در سطح جهانی و منطقهای است،ممکن است قادر به تفکیک انواع زیستگاههای موجود در یک پروانس جغرافیای زیستی نباشد،به همین دلیل به منظور تبیین نظریهء ادواردی و بررسی اختلالات احتمالی طبقهبندی مذکور،باتوجه به نقش پوشش گیاهی در معرفی و تفکیک پروانسهای جغرافیای زیستی،پوشش گیاهی این ذخیرهگاه،با نگرشی بومشناسانه،مورد مطالعه قرار گرفت.در این تحقیق،روش آنالیز خوشهای برای طبقهبندی جوامع گیاهی و روش رستهبندی برای تجزیه و تحلیل روابط عوامل محیطی(سطح ایستایی و شوری آب و خاک)با جوامع گیاهی،استفاده شد.فلور منطقه با بیش از 200 گونه،بهطور عمده با منشا اروسیبری و ایران-توران و با داشتن بیش از 90 درصد گونههای علفی یکساله و پایا،معرف منطقه غیرکوهستانی است که میتواند مؤید نظریهء دوم باشد. شایان ذکر است در حال حاضر تشکیل اجتماعات گیاهی میانکاله بیشتر تحتتأثیر سطح ایستایی و شوری آب و خاک تشخیص داده شده که معرف مناطق ساحلی و تالابی است.در ارتباط با نظریهء ادورادی به نظر میرسد،به استناد مدارک موجود و با نگرشی دیرینه و بومشناسانه به دست نوشتههای سال 1007 تا 1292 هجری قمری،قبل از انفصال زیستگاه زمستانی میانکاله از جنگلهای هیرکانی البرز،در اثر توسعهء شهرها و مراکز صنعتی،جایگاه ذخیرهگاه زیستکره میانکاله،بهعنوان یک واحد،در بیوم جنگلهای بارانی معتدله قرار داشته است.در زمان کنونی باتوجه به تغییرات پدید آمده اقلیمی-اکولوژیکی،تعیین جایگاه ذخیرهگاه میانکاله در طبقهبندی زیست جغرافیایی کار دشواری است.
خلاصه ماشینی:
"باتوجه به اینکه سیستم طبقهبندی ادواردی در مقیاس بزرگ برای استفاده در سطح جهانی و منطقهای است،ممکن است قادر به تفکیک انواع زیستگاههای موجود در یک پروانس جغرافیای زیستی نباشد،به همین دلیل به منظور تبیین نظریهء ادواردی و بررسی اختلالات احتمالی طبقهبندی مذکور،باتوجه به نقش پوشش گیاهی در معرفی و تفکیک پروانسهای جغرافیای زیستی،پوشش گیاهی این ذخیرهگاه،با نگرشی بومشناسانه،مورد مطالعه قرار گرفت.
شایان ذکر است در حال حاضر تشکیل اجتماعات گیاهی میانکاله بیشتر تحتتأثیر سطح ایستایی و شوری آب و خاک تشخیص داده شده که معرف مناطق ساحلی و تالابی است.
در سیستم طبقهبندی مذکور،اقلیم حیاتی کشور ایران،اقلیم پالئارکتیک و تیپ بیوم جنگلهای کوهستانی شمال کشور را در سال 5791 میلادی،سیستمهای مختلط کوهستانی و در سال 5991 میلادی جنگلهای بارانی معتدله تعیین و ذخیرهگاههای زیستکره میانکاله(شکل 1)،پارک ملی گلستان و منطقهء حفاظت شده ارسباران بهعنوان شاخصهایی در معرفی این بیوم در کشور ایران معرفی شدهاند.
در این تحقیق برای تبیین نظریهء ادواردی به معرفی ویژگیهای جغرافیای زیستی میانکاله با تجزیه و تحلیل پوشش گیاهی و منشاءیابی علل تشکیل اجتماعات گیاهی این منطقه پرداخته شده است.
به منظور بیان ارتباط بین جنگلهای مناطق کوهستانی بالادست با میانکاله در زمان گذشته،براساس نتایج به دست آمده از این تحقیق و همچنین دستاوردهای بومشناختی نسبتا کهن در این ذخیرهگاه،میتوان گفت:وجود مرال و گورخر در سالهای بسیار قدیم در میانکاله(در ایام زمستان)،نشاندهندهء پیوستگی این منطقه از سمت جنوب به جنگلهای هیرکانی البرز و از سمت شرق به پارک ملی گلستان و مناطق استپی خراسان بوده است."