چکیده:
مدلهای گردش عمومی مدلهای ریاضی (شبیه سازهای رایانهای) خصوصیات و فرایندهای جوی- اقیانوسی هستند که هدف آنها توصیف سیستم اقلیمی کره زمین (سیستم اقلیمی کرة زمین حاصل و پیوندی از ارتباطات جو، اقیانوس ها، پهنههای یخی یا کریوسفر(یخ کره) ، ارگانیسمهای حیاتی (بیوسفر)، خاکها ، رسوبات و سنگها) است. توسعة مدلهای مذکور به سال 1960 میلادی بر میگردد. مدلهای گردش عمومی در حال تبدیل شدن به ابزار اصلی بررسی تغییرات اقلیمی کرة زمین هستند. در این تحقیق با استفاده از دادههای ماهانة حاصل از محاسبة ضرایب مربوط به دما و بارش نقاط شبکه در مختصات ایستگاه تبریز و دادههای متوسط ماهانة دما و بارش ایستگاه هواشناسی تبریز، اثرات دو برابر شدن میزان جو بر دما و بارش شبیه سازی شده بررسی شده است. مدلهای هایترگراف و آمبروترمیک ترسیمی برای تبریز مبین تغییرات ماهانة عناصر اقلیمی دما و بارش در شرایط دو برابر شدن جو هستند. نتایج حاصل از شبیه سازی عناصر دما و بارش به روش « مدل گردش عمومی GFDL» مبین افزایش دمای تبریز در کلیة مقاطع ماهانه و فصلی و کاهش بارش در فصل زمستان (ماه مارس) و افزایش آن در فصل بهار (ماه های آوریل و می) هستند. مدل های آمبروترمیک و اقلیم نگاشت- هایترگراف فعلی و شبیه سازی شدة تبریز از مدل GFDL در شرایط دو برابر شدن جو، تغییرات دما و بارش را مورد تأیید قرار داد. با توجه به مدلهای آمبروترمیک و هایترگراف ترسیمی برای وضعیت اقلیم فعلی و اقلیم شبیه سازی شده از مدل GFDL تغییر اقلیم تبریز در شرایط دو برابر شدن به صورت کاهش مدت و شدت دوره سرد و کاهش روزهای همراه با یخبندان، کاهش بارش بهاره و زمستانی، تغییر شکل بارش زمستانی از برف به باران، طولانی شدن دورة رشد گیاهان، افزایش دما و به تبع آن خشکی، خود را نشان خواهد داد.
خلاصه ماشینی:
"باتوجه به جدول شمارهء(1)و شکل شمارهء(3)میتوان به اثر دو برابر شدن CO 2 جو در تغییر عنصر دما پی برد که جهت این تغییرات جدول شمارهء(1):مقادیر متوسط درجه حرارت فعلی و شبیهسازی شده از مدل GFDL برای هریک از ماههای سال (به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول شمارهء(2):مقایسهء مقادیر متوسط ماهانهء بارش فعلی و شبیهسازی شده(به میلی متر)از مدل GFDL (به تصویر صفحه مراجعه شود) در تمام ماهها مثبت بوده و با شدت(?3/4 سانتیگراد معادل 0071% افزایش در ماه فوریه)ضعفهایی(?1/75 سانتیگراد معادل 01% در ماه ژانویه)در حال افزایش است(مقایسه نسبت به میانگین 35 سالهء ماهها از سال 1591 تا 3002 انجام گرفته است).
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل شمارهء(4):مدل خطی تغییرات زمانی بارش فعلی و بارش شبیهسازی شده در شرایط دو برابر شدن co 2 جو به منظور روشنتر شدن تغییرات بارش فعلی و پیشبینی شدهء فصلی و سالانه و مقایسهء نحوهء تغییرات فصلی و سالانهء دما و بارش،مدل خطی تغییرات سری دما و بارش نیز در شکل شمارهء(5)و با در نظر گرفتن مقادیر بارش فعلی و شبیهسازی شده براساس مدل GFDL برای آیندهای با میزان گاز کربنیک دو برابر وضع موجود فعلی، میتوان نکات مهم ذیل را عنوان نمود: 1-دمای کل فصول،افزایش قابلملاحظهای از خود نشان میدهند که بیشترین افزایش به میزان 73/7% مربوط به فصل زمستان و کمترین افزایش به میزان 02/5% برای تابستان پیشبینی شده است.
باتوجه به اهمیت ماه به ماه،فصلی و سالانهء تغییرات دما و بارش در اقلیمشناسی،جهت و درصد تغییرات هریک از عناصر دما و بارش فعلی تبریز(3002-1591)در مقایسه با مقادیر پیشبینی شده از مدل GFDL برای تفهیم بهتر میزان تغییر اقلیم(دما و بارش)در شرایط دو برابر شدن CO 2 جو،برای کلیه مقاطع زمانی مورد محاسبه قرار گرفته و نتایج به دست آمده در جدول شمارهء(4) درج شده است."