چکیده:
مقررات اجرایی قانون مدیریت پسماند اخیرا تصویب وابلاغ شده است که میتواند فصل جدیدی بر تدوین مقررات مربوط به مدیریت مواد زاید جامد باشد.یکی از اجزای محلهای دفن،روکش کف آنهاست که تعیینکنندهترین نقش را در کنترل انتشار آلودگی از محلهای دفن داراست.در حال حاضر در کشور به علت عدم وجود قوانین و مقررات روشن،غالب محلهای دفن به صورت گودهای کنترل نشده اداره میشوند که آسیبهای جبران ناپذیر به محیط زیست وارد میکنند.این نوشتار در ابتدا روکشهای کف مورد استفاده و مشخصات فنی مورد نیاز هر یک را مورد بررسی قرار داده و سپس با بررسی مقررات مرتبط به محلهای دفن در کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه سعی کرده است که زمینهء مناسب برای تدوین مقررات در مورد روکشهای کف را فراهم کند.همینطور در این بررسی به شرایط محلی مؤثر بر انتخاب روکش کف در ایران پرداخته شده و در مجموع،دو عامل نوع پسماند و میزان شیرابه هیدرولوژیک به عنوان عوامل تعیینکننده در انتخاب پسماند شناخته شده و براساس این دو عامل مشخصات حداقل برای روکش کف پیشنهاد شدهاند.روکشهای پیشنهاد در گسترهء وسیعی از لایهء 30 سانتیمتری رس کوبیده شده تا روکشی ترکیبی از ژئوممبرین با یک متر خاک رس برای شرایط مختلف ساختگاهی معرفی شدهاند.
خلاصه ماشینی:
"اما در مورد محل دفن مواد زاید جامد شهری اجزای روکش را به صورت زیر پیشنهاد میکند: -لایهای با ضخامت 06 سانتیمتر روکشش رسی با نفوذپذیری(به تصویر صفحه مراجعه شود) یا معادل آن روکش رسی-ژئوسینتتیکی،روکش ژئوممبرین با ضخامت 1/5 میلیمتر از جنس HDPE ،یا بیشتر از 0/57 میلیمتر،چنانچه ژئوممبرین از جنس دیگری باشد.
برای محل دفن مواد خنثی آییننامهء مذکور موارد زیر را پیشنهاد میکند که تنها از لایه روکش رسی به ضخامت 0/5 متر و با نفوذپذیری(به تصویر صفحه مراجعه شود)استفاده شود.
برای روکش محل دفن مواد زاید جامد خطرناک(محل دفن نوع 3)آییننامهء ملی آلمان مقادیر زیر را پیشنهاد میکند: -یک لایه روکش ژئوممبرین با ضخامت حداقل 2/5 میلیمتر از جنس HDPE و لایهای با ضخامت 051 سانتیمتری روکش رسی با نفوذپذیری (به تصویر صفحه مراجعه شود)یا معادل آن روکش رسی-ژئوسینتیکی کشور آلمان سختگیرانهترین قوانین و مقررات مربوط به حفاظت از محیط زیست را داراست.
جمعبندی برداشت شده از مطالب منتشر شده به وسیلهء این سازمان در مورد پوشش محل دفن به شرح زیر است (Diaz et al,1998;Pugh et al,1999) : -هنگامی که نیروی تولید شیرابه ناچیز باشد و امکان آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی به علت فاصله قابل توجه زیاد باشد میتوان از محل دفن بدون روکش استفاده کرد.
بازدیدهای انجام شده از کشورهای افریقا جنوبی،برزیل،مکزیک و کشورهای در حال توسعه در جنوب شرق آسیا نشان میدهد در میان 23 محل دفن مورد بررسی تنها 7 مورد دارای روکش کف نبودهاند که از این 7 مورد 4 تای آنها در مناطقی خشک و صحرایی قرار داشتهاند و نیروی تولید شیرابه و آلودگی آبهای زیرزمینی بسیار پایین است."