چکیده:
مقالهی حاضر در صدد بررسی نقاشیهای کاخ چهلستون در بطن تاریخ و اندیشهی صفوی است.هدف،نمایش میزان توجه به مضامین ایرانی،میزان وفاداری به شیوههای اجرای نقاشی ایرانی،ارایهی تاریخی از نقاشیها و پیوند میان آنها،اندیشه حاکم بر ساخت کاخهای صفوی و شهر اصفهان از یک سو وبررسی آن به عنوان یک شیوهی نقاشی و تحولات آن در سوی دیگر است. پژوهش حاضر،پس از نگاه به اندیشهی حاکم بر طراحی شهر اصفهان و معرفی کاخهای برجای مانده از دورهی صفوی به شیوهی نقاشی این دوران به عنوان امتداد اندیشهی کلان حاکم بر هنر صفوی پرداخته و با تمرکز بر دیوارنگارههای کاخ چهلستون به معرفی،بررسی مضامین،سبک و شیوهی اجرای آنها میپردازد. نتایج نشانگر تداوم اندیشهی نمایش قدرت در آثار دیوارنگاره این کاخ با رویکردی نو،تعامل میان نقاشی ایران و اروپا و گرایش به نوعی رئالیسم است که این آثار را به نمایههای ارزشمندی برای شناخت فرهنگ آن دوران بدل نموده است.
خلاصه ماشینی:
پژوهش حاضر،پس از نگاه به اندیشهی حاکم بر طراحی شهر اصفهان و معرفی کاخهای برجای مانده از دورهی صفوی به شیوهی نقاشی این دوران به عنوان امتداد اندیشهی کلان حاکم بر هنر صفوی پرداخته و با تمرکز بر دیوارنگارههای کاخ چهلستون به معرفی،بررسی مضامین،سبک و شیوهی اجرای آنها میپردازد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) کاخ چهلستون احداث باغ چهلستون در دورهی شاه عباس اول آغاز و در دوره شاه عباس دوم تکمیل و در ساختمان مرکزی اولیه،تغییرات کلی داده شده و تالار آینه،تالار 81 ستون،دو اتاق بزرگ شمالی و جنوبی تالار آینه، ایوانهای طرفین سالن پادشاهی و حوض بزرگ مقابل تالار با تمام تزیینات نقاشی و آئینه کاری و کاشیکاری دیوارها و سقفها افزوده شده است.
61 نقاشی ایران از آغاز صفوی تا عصر شاه عباس دوم آنچه عالی قاپو را در عداد آثار باشکوه و بسیار نفیس قرار داده است، علاوه بر گچبریهای آخرین طبقه،نگارگریهای هنرمند معروف عصر صفوی،رضا عباسی است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) جنگ شاه اسماعیل اول با نیروهای عثمانی در چالدران نگارهی معروف به آمادگی شهدخت هندی برای قربانی کردن خود در آتش تدفین همسرش،در ضلع جنوبی این اتاق به سبک هندی و با تکنیک رنگ و روغن است که به لحاظ سبک و تکنیک با دیگر آثار، متفاوت و قابل مطالعه بررسی است.
بهطور کلی نقاشیهای کاخ چهلستون به سه سبک و چهار دوره تقسیم میشوند: نقاشیهایی که در زمان حیات و با نظارت رضا عباسی توسط شاگردانش انجام شده و مربوط به بخش اصلی و عهد شاه عباس اول هستند.