چکیده:
یکی از اصول پذیرفته شده در علم مدیریت مالی، درآمد بیش تر در گرو تحمل ریسک بیش تر است. مقاله پیش رو در پی بررسی این اصل در حوزه سرمایه گذاری از دیدگاه آموزه های اسلامی است. از این رو ابتدا با تعریف ریسک، بیان اقسام و اهمیت آن و با استناد به آیه ها و روایت ها و سیره عقلا به بررسی اصل پذیرش ریسک به وسیله اسلام می پردازد. در ادامه مقاله پیش رو ریسک های مورد قبول اسلام را مدنظر قرار می گیرد. بر اساس یافته های تحقیق می توان گفت با توجه به آموزه های اسلامی تحمل ریسکی قابل قبول است که اولا مفید، ثانیا مولد و ثالثا قابل کنترل باشد. سرانجام در بخش پایانی با استدلال ارزش دار بودن و قیمت گذاری ریسک در فرایند تولید، ضمانت نامه های بانکی و قرارداد بیمه و با بهره گیری از روش تحقیق تحلیلی استنباطی چنین نتیجه گیری می شود که اولا ریسک مفید، مولد و قابل کنترل در فقه امامیه ارزش داشته و تحمل کننده آن مستحق دریافت مابه ازا است و ثانیا هر کس ریسک بیش تری متحمل شود، می تواند مستحق دریافت درآمد بیش تری باشد.
One of accepted principles in finance is “the more the risk، the more the income”. This paper investigates this principle in investments field and under perspective of Islamic courses. So، at the beginning، the article explains the meaning of risk and different types of it and its importance، and then practices the principle of risk taking in Islam، considering and referencing Quran Verses، Imams narratives، and habitude of rational characteristics. The next section of the article looks up the Shariah compliant types of risk. Based on findings of this section، it can be concluded that under perspective of Islamic Courses، just such types of risk are allowed to be taken that are (1) useful، (2) productive، and (3) controllable. Finally، at the last section of the paper with reasoning on rewarding and pricing of risk in manufacture process، bank guarantee، and insurance contract، and with using of analyzing-deducting method، it is concluded that: (1) useful، productive، and controllable risk is valuable in Shia jurisprudence and the taker of such risk can claim the financial equivalent، and (2) everyone who tolerates more risk، can be claimer of more income.
خلاصه ماشینی:
سرانجام در بخش پاياني با استدلال ارزش دار بودن و قيمت گذاري ريسک در فرايند توليد، ضمانت نامه هاي بانکي و قرارداد بيمه و با بهره گيري از روش تحقيق تحليلي استنباطي چنين نتيجه گيري ميشود که اولاً ريسک مفيد، مولد و قابل کنترل در فقه اماميه ارزش داشته و تحمل کننده آن مستحق دريافت مابه ازا است و ثانًيا هر کس ريسک بيشتري متحمل شود، ميتواند مستحق دريافت درآمد بيشتري باشد.
به طور کلي مي توان گفت دو متغير کـه هـر مدير مالي به عنوان داده هاي اوليه بر آنها تمرکز مي کند، بازده مورد انتظار و ريـسک ادراک شده (Percieved Risk) است و بده ـ بـستان بـين ايـن دو اسـت کـه مـدير مـالي را بـه سرمايه گذاري سوق مي دهد يا از منبع تأمين مالي بر حذر مي دارد.
پرسش اين بود که «آيـا درآمـدي کـه بـه تحمل ريسک در سرمايه گذاري تعلق مي گيرد از ديدگاه اسلام صحيح است ؟» همان طور که پيش تر ذکر شـد، يکـي از مـصداق هـاي ريـسک در سـرمايه گـذاري ، ريـسکي اسـت کـه سرمايه گذار در ارزش گذاري دارايي هاي مالي با آن روبه رو است .
حال پرسش اين است که آيا تصميم گيري درباره فرصت سـرمايه گـذاري بر اساس چنين نرخ تنزيلي که با توجه به ريـسک بـه دسـت آمـده ، صـحيح اسـت ؟ و در صورت مثبت بودن پاسخ ، آيا مي توان گفت که از ديدگاه آموزه هاي اسلامي تحمـل ريـسک بيشتر جوازي براي کسب درآمد بيشتر در سرمايه گذاري است ؟ در اين بخش با تمسک به آراي فقيهان شيعه درباره سه مصداق از مصداق هـاي تحمـل ريسک يعني توليد، ضمانت و بيمه بنا داريم به پرسش تحقيق پاسخ دهيم .