چکیده:
امروزه، شبهاتی دربارۀ علم غیب امامان معصوم مطرح شده که مقولهای جدید است و در چند قرن بعد از حیات امامان معصوم، طی فرایندی طولانی و تطور تاریخی مطرح شده است. این مقاله بر آن است که مبانی عقلی و نقلی علم غیب امامان معصوم را مورد بحث و بررسی قرار دهد و بعد از بررسی به این نتیجه رسیده است که علم غیب امامان معصوم ریشه در آیات و روایات معتبر دارد. نیز در عصر پیامبر و امامان معصوم مسئلۀ علم غیب امام مطرح بوده و آنها برآن تصریح کردهاند. بنابراین، از نظر متفکران شیعه اهمیت مسئلۀ علم غیب در میان صفات امام جای هیچ تردیدی نیست. هرچند در گسترۀ آن تفاوت جزئی وجود دارد. برخی گسترۀ آن را محدود به مسائل فقهی و اعتقادی میدانند و برخی اعم از آن میدانند. در این مقاله این مسائل به روشنی توضیح داده میشود. امروزه، شبهاتی دربارۀ علم غیب امامان معصوم مطرح شده که مقولهای جدید است و در چند قرن بعد از حیات امامان معصوم، طی فرایندی طولانی و تطور تاریخی مطرح شده است.این مقاله بر آن است که مبانی عقلی و نقلی علم غیب امامان معصوم را مورد بحث و بررسی قرار دهد و بعد از بررسی به این نتیجه رسیده است که علم غیب امامان معصوم ریشه در آیات و روایات معتبر دارد. نیز در عصر پیامبر و امامان معصوم مسئلۀ علم غیب امام مطرح بوده و آنها برآن تصریح کردهاند. بنابراین، از نظر متفکران شیعه اهمیت مسئلۀ علم غیب در میان صفات امام جای هیچ تردیدی نیست. هرچند در گسترۀ آن تفاوت جزئی وجود دارد. برخی گسترۀ آن را محدود به مسائل فقهی و اعتقادی میدانند و برخی اعم از آن میدانند. در این مقاله این مسائل به روشنی توضیح داده میشود.
Some questions about Imam's knowledge of the unseen have been posed nowadays such as: Imam's knowledge of the unseen is a new-born discussion posed through a long process and a historical course some centuries after the life of Imams; otherwise this knowledge has not been posed from the beginning ages of Islam.
This article will investigate the rational and narrational bases of Imam's knowledge of the unseen and will reach to the conclusion that the theory of Imam's knowledge of the unseen is rooted in Quran's verses and narrations. The knowledge of the unseen has been posed in the time of the Prophet (PBUH) and the Imams and they have affirmed this knowledge. Therefore there is no doubt about Imam's knowledge of the unseen among Shi'ite scholars، although they occasionally disagree about the range of this knowledge. Some believe the range of this knowledge is jurisprudence and beliefs and some believe the range is greater than this. This point will be completely clarified in this article.
خلاصه ماشینی:
"نکتهای که نباید از آن غفلت نمود؛ چنانکه ملاصدرا در تعلیقات بر حکمه الاشراق آورده است، آگاهی پیامبران و همچنین امامان معصوم از غیب، غیر از طرق عادی است و اشتراک در نتیجه گواه بر اتخاذ دو روش نیست و آنچه در خصوص اطلاع افراد عادی بر غیب بیان شد، تنها برای این بود که استبعاد ادعای دانستن غیب از اذهان زدوده شود.
د) نکتۀ اساسی دیگری که دانشمندان شیعی بر آن اصرار میورزند و شائبۀ هرگونه غلو را از میان میبرد، این است که آگاهی امامان بر غیب به اذن الهی است؛ چه اینکه در حوادث پیشآمده برای امام علی و فرزندان ایشان اگر دعا میکردند و از خدا دفع آنان را میطلبیدند، خداوند اجابت میکرد، لیکن امام معصوم آگاه بر این حقیقت است که اطلاع او بر غیب به معنای خروج از قوانین کلی هستی نیست.
اینکه در آیات قرآن بهصراحت علم غیب از غیر خدا نفی شده است، صحابه در برخورد اولیه این پندار برای آنان رخ میداد که جمع ایندو چگونه است؟ پاسخ حضرت رضا به یحییبنعبدالله که از حضرت پرسید برخی از اصحاب گمان میکنند شما آگاه به غیب هستید و حضرت فرمود: «لا والله ما هی الا وراثة عن رسول الله» (مجلسی(محمدباقر)، 1403ق، ج26، ص103) تأیید بر این مدعاست که آنچه مورد انکار صحابه قرار داشت، غیب ذاتی است."