چکیده:
استناد در نوشتههای علمی عمری طولانی دارد، ولی امروزه خود یکی از
شاخصهای مهم برای سنجش پیوند میان آثار، اثرگذاریها، و نیز ارزشگذاری هایی است
که نفس استناد به آثار دیگران پدید آورده است. امروزه رویههای متفاوت و رویکردهای
گوناگونی در عرصه استناد پدید آمده که منجر به قواعد شناخته شده بینالمللی گردیده
است. به دلیل ارزشی بودن کار استناد، این امر گرفتار آفتها و آسیبهای گوناگونی نیز
شده است که گاه رفع آنها با دشواری روبهروست. مقاله حاضر با مروری کلی بر رویهها،
روندها، و نیز دامهایی که در این مسیر قرار دارد، راهکارهایی را نیز عرضه کرده است.
خلاصه ماشینی:
"Merriam-Webster آمریکن هریتیج (1) (2000) نیز این تعاریف را برای استناد کردن آورده است: نقل کردن (مطلبی) بهعنوان یک مدرک و مأخذ معتبر یا مثال؛ اشاره یا ارائه(مطلبی) به عنوان حامی، مثال یا برهان(مطلبی دیگر)؛ ستایش رسمی از عمل نیروهای مسلح در خدمات نظامی؛ تجلیل رسمی؛ احضار کردن برای حضور در یک دادگاه.
حقیقی(1381، ص 217-218) ضمن بیان این مطلب عنوان میکند که نظر درک دو سولاپرایس از این جهت که استناد در مجلات علمی از این زمان به صورت روشمندی ارائه شدهاند میتواند قابل قبول باشد، چه شواهد موجود حاکی از آن است که پیشینیان به ضرورت درج استنادها واقف بوده و به سلیقه و شیوه خاص خود به آثار پیشکسوتان استناد میکردهاند.
وی معتقد است که بخش دیگری از کتابخانه که از تبعات استناد غلط متضرر میشود، بخش امانت بین کتابخانهای است، زیرا گاهی برخی درخواستها، جهت تأمین مدرکی از کتابخانههای دیگر، مبتنی بر استنادهای غلط شکل گرفتهاند، که این خود فرایند هزینهبری را برای بخش تأمین مدرک ایجاد میکند.
اوئرمن (6) (2991، ص 297-208) نیز در حوزه پرستاری و مراقبتهای پزشکی، به دو نظام عمده اشاره کرده است: اولی نظام توالی استناد (7) است، که در آن از اعداد برای نشان دادن استنادها در متن و همچنین ترتیبشان در فهرست مآخذ استفاده میشود.
در راهنمای نویسنده دانشگاه ویسکانسن مدیسن(2001) آمده است که ریهای رویههای استناد از شیوهای به شیوه دیگر متفاوت است، اما دو نظام اصلی وجود دارد که اولی استنادها را به صورت ارجاعات معترضه در متن (1) ، و دومی در یادداشتها، ارائه میدهد."