چکیده:
نفت خام به عنوان مهمترین تأمینکنندهی انرژی بشر،جایگاه ویژهای در اقتصاد ایران دارد،لذا بررسی عوامل مؤثر بر میزان عرضهی نفت خام ایران،ضروری به نظر میرسد.هدف این مطالعه تخمین الگوی عرضهی نفت خام ایران در بازهی زمانی 1386-1346،با استفاده از یک الگوی ترکیبی است.نتایج مطالعه نشان میدهد که در کوتاهمدت،رابطهی میان قیمت نفت خام و مقدار تولید نفت خام منفی است،ولی در بلندمدت،این رابطه مثبت میباشد. همچنین در بازهی زمانی مورد بررسی،سرمایهگذاری در بخش نفت و گاز اثر معنیداری بر مقدار عرضهی نفت خام ایران نداشته است.با اعمال سیستم سهمیهبندی تولید نفت خام از سوی اوپک،عرضهی نفت خام ایران تحتتأثیر تصمیمات اوپک قرار گرفته و نتایج بیانگر این است که با افزایش میزان سهمیه تولیدی از سوی اوپک،مقدار عرضهی نفت خام ایران افزایش و با کاهش مقدار سهمیه،مقدار عرضه نیز کاهش یافته است.براساس نتایج مطالعه، بحران نفتی سال 1973 اثر مثبت بر مقدار نفت خام ایران داشته و وقوع جنگ تحمیلی موجب کاهش مقدار عرضهی نفت خام ایران شده است.
خلاصه ماشینی:
"در نهایت،برای بررسی روند تغییرات تولید نفت خام ایران از مدل[01]استفاده شده است: (01)(به تصویر صفحه مراجعه شود) که در این مدل متغیرها به صورت زیر معرفی میشوند: Q :مقدار تولید نفت خام،2 P :میانگین متوالی قیمت واقعی نفت خام با وقفهی 2 سال،12 P :میانگین متوالی قیمت واقعی نفت خام با وقفهی 2 سال با یک دورهی تأخیر، 4 P :میانگین متوالی قیمت واقعی نفت خام با وقفهی 4 سال،14 P :میانگین متوالی قیمت واقعی نفت خام با وقفهی 4 سال با یک دورهی تأخیر،4 I :تشکیل سرمایهی ثابت ناخالص در بخش نفت و گاز با وقفهی 4 ساله،14 I :تشکیل سرمایهی ثابت ناخالص در بخش نفت و گاز با وقفهی 4 ساله و یک دورهی تأخیر، PC :تفاضل مرتبهی اول پس از نقطهی پیک تولید، PC 1 :تفاضل مرتبهی اول پس از نقطهی پیک تولید با یک دورهی تأخیر، DUQ ،متغیر مجازی برای سیستم سهمیهبندی اوپک در مورد تولید نفت خام اعضا،25 D :متغیر مجازی برای شوک نفتی سال 3791،95 D :متغیر مجازی برای دوران جنگ تحمیلی، T :متغیر زمان که معرف رفتار مخزن در طول زمان است، 1 T :متغیر زمان با یک دورهی تأخیر.
جدول 3-مقادیر همبستگی میان متغیرها (به تصویر صفحه مراجعه شود) براساس نتایج موجود در جدول 3،مقادیر همبستگی بین برخی متغیرها بالاست،که این نشاندهندهی وجود همخطی در مدل میباشد،اما با توجه به اینکه در مدل مطرح شده در این مطالعه مقادیر همبستگی میان متغیرها در حالت لگاریتمی کاهش مییابد، جهت کم کردن اثرات همخطی در مدل،از مقادیر لگاریتمی دادهها برای تخمین مدل استفاده شده است و در نهایت مدل عرضهی نفت خام ایران به صورت معادلهی[11] حاصل شده است: (11)(به تصویر صفحه مراجعه شود) در ابتدا برای اطمینان از مانایی متغیرها در حالت لگاریتمی مجددا با استفاده از آمارهی دیکی-فولر،مانایی متغیرها بررسی شده و براساس نتایج،تمامی متغیرها در سطح مانا هستند."