چکیده:
ماهیت اکثر اشکال و فرایندهای بیرونی زمین،اساسا تابع شرایط اقلیمی حاکم بر یک منطقه در طی زمان میباشد.لذا آثار و شواهد تغییرات اقلیمی دوران چهارم که مهمترین آنها وجود آثار یخچالی باقی مانده از این دوره است توانسته پدیدههای متنوع ژئومورفولوژی را در سطح خارجی پوسته زمین بر جای بگذارد و با توجه به این آثار و شواهد میتوان شرایط اقلیمی گذشته را بازسازی نمود.در همین راستا،در این پژوهش اقدام به بررسی آثار یخچالی در منطقه ماهان کرمان پرداخته شده است.نتایج تحقیق نشان میدهد که خط مرز برف دایمی در منطقه مورد مطالعه در ارتفاع 2900 متری و خط تعادل آب و یخ در ارتفاع 1900 متری بوده است.نقشههای رسم شده نشان میدهد که اختلاف دمای حال و دمای گذشته 8/5 درجه سانتیگراد و اختلاف بارش فعلی و گذشته در حدود 300 میلیمتر است.همچنین،براساس رابطه مانینگ حجم یخ عبوری از دره یخچالی در منطقه مورد مطالعه با سرعتی معادل 3 متر در سال برابر 1305 متر مکعب برابر 2/4 لیتر در ثانیه محاسبه شد.نتایج حاصل از بررسیهای مورفوسکوپی که بر روی دانههای بسیار ریز انجام میگیرد نیز میتواند بیانگر منشا رسوبات یک منطقه باشد که برایناساس 66/6 درصد از زسوبات منطقه مطالعاتی را رسوبات زاویهدار تشکیل میدهد که رسوبات یخچالی بوده است و رسوبات آبی 33/4 درصد را دربرمیگیرد.
خلاصه ماشینی:
"جدول 1-چگونگی توزیع سیرکهای یخچالی در منطقه (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 2-موقعیت سیرکهای یخچالی و روستاها در منطقه مطالعاتی با توجه به اختلاف ارتفاع بین سیرکها و به روش رایت،خط مرز برف دایمی در منطقه مورد مطالعه در ارتفاع 0092 متری مشخص گردید(شکل 3)؛بدین معنی که در سردترین دوره حاکم منطقه از این ارتفاع به بالا برف به دایمی در تمام طول سال وجود داشته است؛یا به عبارتی دیگر،متوسط دما بر روی این ارتفاع معادل صفر درجه سانتیگراد بوده است.
این دره U شکل در شمال منطقه ماهان نرسیده به سه راهی سیرچ،ماهان،کرمان کشیده شده است و امتدادی در حدود 21 کیلومتر دارا بوده و درهای V شکلی در داخل آن وجود داشته است که پس از بررسیهای انجام شده مشخص شد که حاصل عملکرد آب در دورهای نزدیکتر از آنچه دره U شکل به وجود آمده،پس از سیطره زبانههای یخی بوده است بر این اساس،حجم یخ عبوری از دره براساس رابطه مانینگ به صورت زیر محاسبه شد: Q -دبی جریان برحسب لیتر در ثانیه (L/S) Q-S*V S -سطح مقطع جریان(مترمربع (M 2 S-435m 2 V -سرعت متوسط آب به متر در سال (m 3/annual) V-3m 3/annual Q-2/4L/S Q-43*3-1305m 3/annual (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 21-تصویر دره یخچالی در منطقه مورد مطالعه دهانه معبر عبوری 08 متر و کف دره 06 متر بوده، برایناساس،مساحت مقطع عبور یخ 534 مترمربع را شامل میشد و برایناساس،حجم یخ عبورکننده با سرعتی معادل 3 متر در سال برابر 5031 متر مکعب برابر 2/4 لیتر در ثانیه خواهد بود که حجم چشمگیری را شامل میشود."