چکیده:
شهرهای جدید در کشورهای مختلف برحسب ضرورتها و کارکردهای آنها احداث میشود و این سیاست میتواند از کشوری به کشور دیگر و حتی از منطقهای در یک کشور به منطقه دیگر در همان کشور تفاوت داشته باشد و ضرورت یا عدم ضرورت آن متناسب با شرایط اقتصادی اجتماعی و فرهنگی مردم مشخص میشود. امروز،هدف از ایجاد شهرهای جدید،تحقق ایده سکونتگاههای ایدهآل یا مدینه فاضله نیست.بلکه تمرکزدایی از مراکز شهری بزرگ و ایجاد انتظام فضایی،هدف و آرمان اصلی آن است.این مقاله،با استفاده از مدل آنتروپی و تحلیل سلسله مراتبی،ضمن تحلیل شکافهای سکونتگاهی در نظام شهری استان آذربایجان شرقی،به ارزیابی نقش شهر جدید سهند در انتظام فضایی منطقه شهری تبریز میپردازد.نتایج حاکی است اگر چه احداث شهر جدید سهند مطابق با تئوریهای انتظام فضایی بخصوص تنوری فضایی هیلهورست صورت گرفته است،ولی تاکنون سرمایهگذاریهای هنگفت در شهر جدید سهند تاثیر بسیار ناچیزی در تعادل بخشی به سازمان فضایی شهرها و سلسله مراتب آنها در استان داشته است و تا پایاننامه چهارم تنها 40 درصد اهداف موردنظر در بخش جمعیتپذیری شهرهای جدید محقق شده است.توجه به تقویت شهرهای میانی به عنوان جایگزین شهرهای جدید از جمله پیشنهادهای جدی این مقاله برای مناطق شهری بزرگ است.
خلاصه ماشینی:
"مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای سال دوم،شماره ششم،پاییز 9831 دریافت 02 8831/01/-پذیرش:9831/9/21 بررسی و تحلیل نقش شهر جدید سهند در انتظام فضایی منطقه بزرگ شهری تبریز سید مجید سید فاطمی:استادیار جغرافیا و برنامهریزی شهری،دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز،ایران* کریم حسینزاده دلیر:استاد جغرافیا و برنامهریزی شهری،دانشگاه تبریز،ایران چکیده شهرهای جدید در کشورهای مختلف برحسب ضرورتها و کارکردهای آنها احداث میشود و این سیاست میتواند از کشوری به کشور دیگر و حتی از منطقهای در یک کشور به منطقه دیگر در همان کشور تفاوت داشته باشد و ضرورت یا عدم ضرورت آن متناسب با شرایط اقتصادی اجتماعی و فرهنگی مردم مشخص میشود.
1-4-3-به نظر میرسد ایجاد شهر جدید سهند در شرایط فعلی نتوانسته است نقش مؤثری در ارتقای انتظام فضایی شهرهای استان آذربایجان شرقی و منطقه شهری تبریز داشته باشد.
شهر جدید سهند به عنوان شهر سرریز کلانشهر تبریز براساس برنامه از قبل تنظیم شده باید تا پایان برنامه چهارم بیش از 00054 نفر جمعیت را در خود جای دهد که این امر تا یک سال مانده به پایان برنامه چهارم،تنها حدود 00051؛نفر یعنی معادل یکسوم هدف برنامه چهارم جذب جمعیت داشته است.
سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 5731 حاکی است شهرهای یازدهگانه منطقه شهری تبریز دارای جمعیت معادل 5788251 نفر بود که با تاثیر شهر جدید سهند بر کاهش جمعیت تبریز،سیر تشدید درجه بینظمی پایان یافته و به تدریج نمودار جهتگیری تعادل و کاهش شکاف را به خود گرفته است.
3-3-3-آزمون فرضیه سوم «به نظر میرسد ایجاد شهر جدید سهند در شرایط فعلی نتوانسته است نقش مؤثری در ارتقای انتظام فضایی شهرهای استان آذربایجان شرقی و منطقه شهری تبریز داشته باشد."