چکیده:
این تحقیق هیجانهای بیان شده در اشعار غنایی دیوان پنج شاعر مشهور،عطار، مولوی،سعدی،حافظ و شهریار را بررسی و مقایسه میکند.با نمونهگیری تصادفی،از میان اشعار این شاعران نمونه انتخاب شد و فهرستی تدوین گردید که دارای اعتبار محتوا و پایایی 0/90 بود.یافتههای تحقیق نشان داد که 5 الی 19 درصد اشعار این دیوانها هیجانهای مشخصی را بیان میکند که هیجان عشق،غم و شادی از جملهء آنها بودند و با فراوانی بالا در دیوانها مشاهده شد.بیان هیجان عشق در همهء این پنج دیوان در صدر قرار دارد،ولی هیجان غم در سرودههای شهریار و شادی در شعرهای مولوی بیشتر دیده میشود.این حالتهای هیجانی مثبت و منفی که با شدت بالایی سروده شدهاند،در دیوانها متفاوت از یکدیگر بوده و با ویژگیهای شخصی هر یک از شاعران مطابقت دارد و تیپ شخصیتی-هیجانی خاصی را پیشنهاد میکند که نشان دهندهء بیان هیجانی با شدت بالاست.
خلاصه ماشینی:
"نتایج سؤال اول:چه مقدار و چه نوع هیجانهایی در اشعار وجود دارد و از این نظر شاعران در مقایسه با یکدیگر چگونه هستند؟ جدول 1-توزیع فراوانی(ف)و درصد(د)انواع عشق در شعرهای هیجاندار پنج شاعر مشهور (به تصویر صفحه مراجعه شود) در پاسخ به سؤال اول تحقیق مطابق جدول 1،تحلیل دادهها نشان داد که شاعران مشهور شعر غنایی ایران در نمونهء پژوهش در دیوان خود دارای شعرهایی هستند که هیجان مشخصی را بیان میکند که در دامنهء 5 تا 91 درصد قرار دارد.
بر اساس یافتههای تحقیق هیجان عشق و هیجان غم با شدت بالا سروده شده بود،ولی هیجان شادی بیشتر از هیجانهای دیگر با شدت متوسط سروده شده بود،هر یک از شاعران در این رابطه متفاوت عمل کرده بودند که با ویژگیهای شخصیتی که سایر محققان برای آنها با استفاده از زندگینامه و تحلیل محتوای کیفی آثارشان بر شمردهاند مطابقت دارند؛با این توضیح که بر اساس نظر روان شناسان،پایداری هیجانی که یکی از پنج عامل اصلی شخصیت انسان است(دبرین1،4991)خود را در ویژگیهای هیجانی استخراج شده از آثار شاعران نشان میدهد که نشان دهندهء وجود تفاوتهای فردی در بین شاعران همچون انسانهای دیگر است(فارس2،2991)."