چکیده:
آسیبشناسی و آسیبپذیری تربیت دینی با وجود قدمت دین و آسیبهای دینداری موضوعی بکر و جدید است.موضوعی که در باب آن مطالعات و پژوهشهای علمی زیادی انجام نگرفته است.منظور از آسیبشناسی تربیت دینی،شناسایی آسیبها،بحرانها و چالشهای موجود در تربیت دینی افراد میباشد.هدف از این مقاله که خلاصهء یک پژوهش دانشگاهی است تعیین میزان تأثیر زمینههای آموزشگاهی در آسیبپذیری تربیت دینی دانشآموزان میباشد.زمینههای آموزشگاهی مورد بحث عبارتاند از شیوهء مدیریتی مدرسه،ویژگیهای شخصیتی معلمان،محتوای کتابهای دینی،بعد ساختاری مدرسه و در نهایت بعد فرهنگی-اجتماعی مدرسه. این پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی است.ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامهء محقق ساخته شامل 44 سؤال بسته پاسخ و یک سؤال باز پاسخ بوده است.جامعهء آماری پژوهش کلیهء دبیران دینی و قرآن(240 نفر)و مربیان پرورشی(129 نفر)مقطع متوسطهء شهر شیراز بوده که با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای متناسب با حجم نمونهء لازم(100 دبیر دینی و قرآن و 49 مربی پرورشی)انتخاب گردیدهاست.تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفته است. نتایج حاصل از یافتههای پژوهش نشان میدهد که هر شش مؤلفهء مورد بررسی پژوهش بیش از سطح متوسط در آسیبپذیری تربیت دینی دانشآموزان نقش داشتهاند.در پایان توصیههایی برای کاهش سطح آسیبپذیری تربیت دینی از جمله متناسبسازی محتوای کتابهای دینی با مقتضیات زمان و توجه به تفاوتهای بین نسلی،توجه به شادابی و نشاط انگیزیی محیطهای تربیت دینی، آموزش شیوههای جدید آموزشی و به روز کردن اطلاعات معلمان و مدرسان دروس دینی،ارتقای سطح دانش تخصصی و مهارتهای حرفهای معلمان، توجه جدی به عنصر تکریم شخصیت انسانها و پرهیز از الزام و اجبار و شیوههای آمرانه و دستوری در تربیت دینی و...ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
"بحث و تجزیه و تحلیل یافتهها پرسشهای اصلی 1-بعد ساختاری مدرسه تا چهاندازه در آسیبپذیری تربیت دینی دانشآموز نقش دارد؟ جدول 3-تأثیر بعد ساختاری مدرسه در آسیبپذیری تربیت دینی (به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به نتایج جدول 3 از آنجا که t مشاهده شده در خصوص این مؤلفه در سطح 01/0> P معنادار بوده،بنا بر این بعد ساختاری مدرسه بیش از سطح متوسط در آسیبپذیری تربیت دینی دانشآموزان نقش داشته است.
در این رابطه لازم است در قوانین و مقررات نظام آموزشی در رابطه با تربیت دینی تجدید نظر لازم صورت گیرد،بهگونهای که از طریق فراهم نمودن زمینههای انعطافپذیری و پرهیز از اجبار و الزام و استفادهء مناسبتر از شوق خود انگیختهء دانشآموزان که همه نشان از توجه جدی به عنصر تکریم شخصیت انسانها که همیشه مورد توجه دین مبین اسلام بوده و میباشد دارد زمینههای حضور مشتاقانهء دانشآموزان را در مراسم مذهبی مدارس تقویت نمایند.
3-بعد فرهنگی-اجتماعی مدرسه تا چه اندازه در آسیبپذیری تربیت دینی دانشآموزان نقش دارد؟ جدول 5-تأثیر بعد فرهنگی-اجتماعی مدرسه در آسیبپذیری تربیت دینی دانشآموزان (به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به نتایج جدول 5 چون t مشاهده شده در خصوص این مؤلفه(بعد فرهنگی-اجتماعی مدرسه)در سطح 01/0> P معنادار بوده،بنا بر این بعد فرهنگی- اجتماعی مدرسه بیش از سطح متوسط در آسیبپذیری تربیت دینی دانشآموزان نقش داشته است.
6-ویژگیهای شخصیتی معلمان تا چه اندازه در آسیبپذیری تربیت دینی دانشآموز نقش دارد؟ جدول 8-تأثیر ویژگیهای شخصیتی معلمان در آسیبپذیری تربیت دینی (به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به نتایج جدول 8 چون t مشاهده شده در خصوص این مؤلفه(ویژگیهای شخصیتی معلمان)در سطح 01/0> P معنادار بوده،بنا بر این ویژگیهای شخصیتی معلمان بیش از سطح متوسط در آسیبپذیری تربیت دینی دانشآموزان نقش داشته است."