چکیده:
فتح اندلس و هشت قرن حضور مسلمانان،دستاوردهای فرهنگی،علمی، اقتصادی،سیاسی بسیاری دربرداشت.در میان این اندوختهها،دانش پزشکی، دارای اهمیت بسیار است و مسلمانان در این زمینه،به پیشرفتهای چشمگیری دست یافتند.حضور 250 سالهی مسلمانان در غرناطهی اسلامی و تألیف چندین کتاب پیرامون پزشکی تخصصی،داروشناسی،جراحی،بیماریهای داخلی، بیماریهای واگیر و بهداشت عمومی و همچنین بهرهگیری پزشکان این دوره از تاریخ پزشکی گذشتهی اندلس و شرق جهان اسلام،بخشی از فعالیت ایشان در این زمینه است و این جستار بر آن نیست که دستاوردهای دقیق و تخصصی پزشکی در غرناطه مورد کاوش قرار دهد و در پی رد یا اثبات موضوعات مطرح شده در کتابهای پزشکی آن باشد،زیرا اینچنین موضوعاتی در حیطهی کار پزشکان و طبیبان متخصص میباشد.این پژوهش به سیری در آثار پزشکی غرناطهی اسلامی میپردازد.
خلاصه ماشینی:
"حضور 052 سالهی مسلمانان در غرناطهی اسلامی و تألیف چندین کتاب پیرامون پزشکی تخصصی،داروشناسی،جراحی،بیماریهای داخلی، بیماریهای واگیر و بهداشت عمومی و همچنین بهرهگیری پزشکان این دوره از تاریخ پزشکی گذشتهی اندلس و شرق جهان اسلام،بخشی از فعالیت ایشان در این زمینه است و این جستار بر آن نیست که دستاوردهای دقیق و تخصصی پزشکی در غرناطه مورد کاوش قرار دهد و در پی رد یا اثبات موضوعات مطرح شده در کتابهای پزشکی آن باشد،زیرا اینچنین موضوعاتی در حیطهی کار پزشکان و طبیبان متخصص میباشد.
مقدمه نیمهی اول قرن هفتم هـ ق،در آستانهی سقوط موحدان در اندلس و مراکش،دولتی نوپا در غرناطه به رهبری محمد بن یوسف بن نصر(926-176 ق)مشهور به ابن الاحمر در حال شکل گرفتن بود که سبب تداوم حضور مسلمانان در این نقطه از اندلس به مدت حدود دو و نیم قرن دیگر گردید و این دوام طولانی دلایلی داشت که میتوان به پشتیبانی بنی مرین در مراکش از ایشان،کوهستانی بودن و داشتن دژهای طبیعی غرناطه در برابر تعرضات مسیحیان،مفید بودن علم و فرهنگ و صنعت مسلمانان غرناطه برای مسیحیان اشاره کرد.
دانش پزشکی در این دوره از تاریخ اندلس،جایگاه ممتازی دارد و در برخی از علوم وابسته به پزشکی مانند داروشناسی،پزشکی تخصصی،جراحی دارای اهمیت است و چندین کتاب نفیس پزشکی در این دوره نوشته شد و دهها پزشک عمومی همچون: ابو العباس احمد بن محمد بن عبد الملک(د.
پزشکی همچون سایر علوم در جامع اعظم غرناطه و دیگر مدارس آن تدریس میشد که در این مورد لسان الدین بن الخطیب مینویسد:«آلفونسوی دهم پادشاه قشتاله ملقب به حکیم در 566 هـ ق،بعد از چیره شدن بر مرسیه،مدرسهای در آن ساخت و تولیت آن را به ابو بکر محمد بن احمد الرقوطی المرسی که از پزشکان نامدار این دوران بوده است واگذار نمود."