چکیده:
این مقاله به تبیین مفهوم مجلات دسترسی آزاد و فلسفه وجودی آنها میپردازد و ضمن پرداختن به تعاریف ارائه شده در این خصوص، انواع ناشران مجلات دسترسی آزاد، شیوههای تامین مالی آنها، نقاط قوت و ضعف، فرصتها و تهدیدهای پیش روی آنها، و وظایف کتابخانهها و کتابداران درقبال این نوع انتشارات را مورد بحث قرار میدهد. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر، به روش مرور منابع و متون و مراجعه به منابع کتابخانهای، اعم از سنتی و دیجیتال، انجام شده است. یافتهها: مجلات دسترسی آزاد، که در پاسخ به بحران نشریات ادواری پدید آمده است، فرصت مناسبی در اختیار کتابخانهها و محققان میگذارد تا بهراحتی و بدون پرداخت کمترین وجهی به اطلاعات علمی و پژوهشی دسترسی پیدا کنند و بدین طریق امر پژوهش را شتاب بخشند. نتیجهگیری: نشریات الکترونیک رایگان موقعیتهایی را در اختیار کتابداران قرارمیدهد و مسئولیت آنان ایجاب میکند تا از این فرصت استفاده نموده و با گردآوری، سازماندهی، و اشاعه هدفمند این نوع نشریات ، ضمن صرفهجویی در بودجه گام موثری در جهت وسعت بخشیدن به مجموعه کتابخانه خود و غنای آن بردارند.
خلاصه ماشینی:
نتیجه گیری نشریات الکترونیک رایگان موقعیتهایی را در اختیار کتابداران قرار میدهد و مسئولیت آنان ایجاب میکند تا از این فرصت استفاده نموده و با گردآوری، سازماندهی و اشاعه هدفمند این نوع نشریات، ضمن صرفه جویی در بودجه گام مؤثری در جهت وسعت بخشیدن به مجموعه کتابخانه خود و غنای آن بردارند کلید واژه ها نشریات ادواری دسترسی آزاد خود آرشیوی، مجلات الکترونیک رایگان مقدمه مجلات دسترسی آزاد: مفاهیم و کاربرد رسول سعادت دریافت ۱۳۸۷/۷/۱۳ پذیرش ۱۳۸۷/۱۰/۲۹ مسائل مربوط به ارتباطات علمی در دگرگونی توزیع دانش و دستیابی به آن نقشی اساسی دارند (قانع، ۱۳۸۳، ۷۸) ارتباط ،علمی که همان انتشار و عرضه تولیدات علمی است معمولاً در دو کانال رسمی و غیر رسمی جریان می یابد.
با تداوم افزایش هزینه های اشتراک که از آن با عنوان بحران قیمت نشریات یاد میکنند و رشد و توسعه اینترنت استیون هارناد در ١٩٩٤ در طرح پیشنهادی خود که نقطه عطفی در تاریخ نشر دسترسی آزاد محسوب میشود از تداوم انتشارات پژوهشی چاپی که فرایند بررسی تخصصی را طی میکنند دفاع کرد؛ در عین حال او از مقالات پژوهشی دیجیتال پرینتس هران که توسط خود مؤلف آرشیو میشوند و از طریق اینترنت به صورت رایگان دسترس پذیر می شوند، حمایت کرد این روند بسیار شبیه به شبکه پیوسته آثار پیش از چاپ فیزیک است که توسط پل گینسپارگ رهبری میشود (مورگان ، ٢٠٠٤) به گفته هارناد (۱۹۹۵): «نویسنده محقق فقط میخواهد که مقاله اش را منتشر کند یعنی اینکه آن اثر را در معرض دید و قضاوت متخصصان، دانشمندان همکار متخصص و محققان در سراسر جهان قرار دهد؛ و در این صورت است که این افراد میتوانند براساس مشارکتهای یک نویسنده در یک حوزه از دانش معلومات و نظر خود را استوار ساخته و شکل دهنده استیون ها رناد با مطرح کردن موضوع خود آرشیوی و حمایت قوی از آن نقطه آغازی برای انتشارات دسترسی آزاد بود.
org/openaccess/pdf/open_access_publishing_and_scholarly_societies.