خلاصه ماشینی:
"این دفاتر از جمله منابع با اهمیتی هستند که وضعیت اجتماعی-اقتصادی موقوفه شیخ صفی الدین را در دوره صفوی و عثمانی نشان میدهند.
در بررسی کنونیسعی شده است با استناد به این دفاتر مواردی همچون شروط موقوفه شیخ صفی الدین اردبیلی،اقلام درآمدی و هزینههای آن(دخل و خرج)،ارزش اقتصادی،پرسنل و مقرری دریافتی آنها و موادمورد نیاز و مصرفی مجموعه(درگاه،تربت،مسجد و عمارت)مطرح شود.
هدف و اهمیت تحقیق هدف این تحقیق بررسی موقوفاتیاست که عثمانیان برای تربت،مسجدو عمارت شیخ صفی الدین اسحاقدر اردبیل در نظر گرفتهاند.
6با این وجود قیمتی ترین اثردرباره موقوفه شیخ صفی الدین اردبیلیدر آرشیو عثمانی(نخست وزیری)در استانبول قرار دارد.
شروط موقوفه شیخ صفی الدیناردبیلی پیش از عثمانیان،موقوفه شیخصفی الدین دارای وقف نامهای بوده استکه این وقفنامه،در دفتر تحریر موجودنیست.
45 در دفتر تحریر شماره 902 که دربارهمنابع درآمدی موقوفات شیخ صفیالدین آگاهی میدهد،این نکته ثبت شده که درآمد رسم و عشر 12 روستا (220275 آقچه)از آن موقوفه است.
ب-3-مخارج خرید ملزومات عمارتموقوفه شیخ صفی الدین این مخارج شامل مبالغی است کهصرف خرید حنطه(گندم)،روغن،برنج،غنم(گوسفند)،عسل،زعفران،برگ(آذوقه،خوراکی و نوشیدنی)و حطب(هیزم)برای عمارت شیخ صفیالدین میشده است؛عمارتی که اولیاچلبی دربارۀ آن میگوید:«روز و شبنعمتش بر زائرانش مبذول است».
ب-6-باقیمانده باتوجه به حسابدرآمدها و هزینهها براساس آنچه در دفتر قید شده،مجموع درآمد موقوفه شیخ صفی الدین1401495 آقچه و مجموع مخارج آن1381530 آقچه بوده است.
به این دلیل کهاجرای سیاست نابودسازی به عنوان یکبرد و سود پنداشته نشده،برعکس شایدکه موقوفه و معافیتهای مربوط به آن-خواه از روی سیاست و خواه از رویصمیمیت-در جهت کاهش واکنش مردممنطقه و منسوبین شیخ صفی الدین و حتیجلوگیری از عصیان آنها به عنوان یکابزار مورد استفاده قرار گرفته است."