چکیده:
در این مقاله پس از بررسی اصل ضرورت حکومت برای بشر، شیوه حکومت ولایی بحث شده، سپس با اشاره به دو تفاوت اساسی آن با دیگر حکومتها، بیان کرده است که حکومت ولایی ریشه در ولایت مطلقه الهی دارد، بهگونهایکه ریشه جدایی آن از دیگر حکومتها از این امتیاز بزرگ سرچشمه میگیرد که باید حاکم آن منصوب از سوی خداوند باشد.تفاوت دیگر آن با دیگر حکومتها، این است که هدف حکومت دینی و ولایی، رساندن مردم به کمال نهایی و سعادت ابدی یا به عبارتی، قرب الی الله است، ولی اهداف اساسی حکومتهای دیگر، برپایه امتیازات مادی بنا نهاده شده است.بهسبب همین هدف عالی است که در نهجالبلاغه با دو دیدگاه مثبت و منفی به حکومت نگریسته شده و حکومت مطلوب از غیر مطلوب ممتاز گردیده است. در این مقاله، با استناد به کلام امیرمومنان، علی در این باره، سیمای حکومت ولایی که حکومت مطلوب است روشن گردیده و در پایان، رابطه دین و حکومت هم در اصول دین و هم از جهت فقهی و فرعی تبیین شده است.
The present article is seeking to explain the image of Islamic government in Imam Ali's view in Nahj al-Balagha. Accordingly, as an introduction, it deals with the necessity of government for humanity; it also discusses the method of Wilaie (authoritative) government, and then, mentions its two basic points of difference from other forms of government; it states that the Wilaie form of government is rooted in the divine absolute authority. This form of government is distinct from other forms in making it necessary for the ruler to be appointed by God. Another difference is related to the goal of the religious or Wilaie government which is to guide people to ultimate perfection and everlasting felicity or nearness to God, while the basic goal in other forms of government is based on material privileges. It is in view of this sublime goal that Nahj al-Balagha has viewed government both positively and negatively, making a distinction between desirable and undesirable forms of government. In the present article, by adducing Imam Ali's words in this regard, the image of Wilaie government, which is the desirable form of government, has been depicted; at the end, the relationship of religion and government – as far as basic articles of faith as well as legal and derivative principles of religion are concerned – has been explained.
خلاصه ماشینی:
(سید رضی، بیتا: 139) اگرچه مانند زمان ما، امام و حجت الهی غائب است و مردم از فیض حضور او بیبهرهاند، ولی در این شرایط هم نیاز به رهبری وجود دارد، بهگونهایکه اولیای اسلام از سوی پروردگار، فقیه عادل جامعالشرایط را به منظور ادای نقش امام معصوم و رهبری دینی و حکومت اسلامی تعیین کردهاند.
در این میان، اگر ما در نظام جمهوری اسلامی به انتخاب اهمیت میدهیم، نه به این دلیل است که برای آرای مردم مشروعیت قائل باشیم؛ زیرا هرگز آرای مردم به نظام ما مشروعیت نمیدهد، بلکه حکومت و حاکم آن باید مشروعیت خود را از طریق نصب الهی بهدست آورد؛ چرا که بر طبق اصل اولی، هیچکس حق حکومت و ولایت بر دیگری را ندارد، مگر اینکه از جانب خداوند متعال معین شود.
باز هم تأکید میکنیم که نباید معنای انتخاب این باشد که بدون آرای مردم، امام معصوم مانند حضرت علی امام نیست؛ یعنی امامت ایشان به آرای مردم وابسته باشد یا ولی فقیه به جای منصوب شدن از سوی امام عصر(ارواحنا فداه)، از طرف مردم انتخاب شود، بلکه ما میگوییم اگر هیچکس با امام معصوم بیعت نکند، باز هم امام است و ولایت مطلقه الهی دارد.
9. بر مردم واجب است که هم حکومت دینی و زمامداری حاکمان الهی را بپذیرند و هم در تشکیل این حکومت، چه در زمان امام معصوم و چه در زمان غیبت، آنها را یاری کنند؛ زیرا اگر به این وظیفه مهم عمل نکنند، در حقیقت ولایت و حاکمیت خدا و رسول و امامان معصوم را نپذیرفتهاند.