چکیده:
پژوهش حاضر در پی بررسی تاثیر ایجاز و اختصار در خواندن و درک مطلب فارسی است. برای دست یابی به این هدف، ابتدا چهار متن روزنامه ای به عنوان متن اصلی انتخاب شد و سپس موارد اطناب و حشو آنها حذف و تعدیل گردید. نتیجه ی این حذف و تعدیل فراهم شدن چهار متن کاهش یافته بود. درگام بعد، آزمون تک (C-Test) برای هر دو متن اصلی و کاهش یافته تهیه شد. آزمودنی های تحقیق، 528 دانش آموز پسر دبیرستان های ناحیه ی 2 آموزش و پرورش شیراز بودند که به نصف آنها آزمون متن اصلی و به نصف دیگر، آزمون متن کاهش یافته داده شد. پس از یک هفته، آزمون گروه نخست به گروه دوم و آزمون گروه دوم به گروه نخست داده شد. نتایج تحقیق نشان داد که میانگین نمرات آزمون اصلی 80 و میانگین نمرات آزمون متن کاهش یافته 85 و تفاوت میانگین ها با 95% اطمینان معنی دار بود. نتیجه اینکه درک متن دارای ایجاز و اختصار، بهتر صورت گرفت.
خلاصه ماشینی:
"هنری(1979)شصت متن انگلیسی را که در آن سه عامل محتوا،نحو و حشومهم بودند،به یادگیرندگان سه ردهی سنی 6-5،9-8 و 12-11 داد و درک مطلب آنها را با آزمون تکمیل متن سنجیدو به این نتیجه رسید که برای بچههای کم سن،محتوای معنایی علت اصلی سختی متن است و اگر محتوا خیلیمشکل باشد،نحو و حشو تاثیر چندانی ندارد ولی بچههای بزرگتر بهطور قابل توجهی میتوانند از اشارات حشوی دردرک مطلب استفاده کنند.
وی حشو را از ویژگیهای زبان نوشتاری میداند که از طریق آن بین خواننده و نویسنده ارتباط برقرارمیشود و پیچیدگی آن ناشی از این است که از طرفی شبیه انسجام متن6است؛چون خواننده از حضور و اهمیت آندر متن بیاطلاع است و از طرفی دیگر با آن تفاوت دارد؛چون بعضی از اشکال آن در متن ظاهر نمیشود اما خواننده ازطریق معنی با آن مواجه میشود.
وی بر این باور است که وقتی خوانندهی متن نیازی به تعریف لغات نداشتهباشد و تعریف لغات هم در متن گنجانده شود،وی به نوعی مجبور میشود که تا به آنچه که مورد نیازش نیست نیز توجهکند و چون آن را از قبل میداند،برایش نوعی حشو به شمار آید که بالقوه به صورت مانعی برای درک کلی مطلب بهشمار خواهد آمد اما اگر خواننده در سطح نازلی باشد تعریف لغات در درک مطلب به او کمک میکند.
نتایج پژوهش حاضر نیز به شکل معنیداری نشان میدهد که گویشوران بومی زبان فارسی،شکلهای کوتاه ومختصر را راحتتر و بهتر از صورتهای معادلی که طولانی هستند درک میکنند؛یعنی حذف حشو از متون نوشتاری،گامی برای درک بهتر متن از سوی دانشآموزان است."