چکیده:
در دههء 1960 با به کارگیری روشهای آماری و ریاضی در حوزههای تفکر و دانش بشری،رشتههایی به وجود آمد که با پسوند«سنجی» شناخته شدهاند.مانند جامعهسنجی،اقتصادسنجی،زیستسنجی و امثال آنها.علوم کتابداری و اطلاعرسانی نیز بیبهره نماند.در سال 1969 پریچارد واژه«کتابسنجی»را ابداع کرد.با پیشرفت تکنولوژی جدید و به کارگیری آن در کتابخانهها و مراکز اطلاعاتی،در دههء 1980 اصطلاح اطلاعرسانی نیز ابداع گردید.نویسنده پس از شرح مختصری دربارهء تاریخچه و تعریف کتابسنجی و اطلاعسنجی به مباحثی چون،روش و انواع مطالعات و نتایج اطلاعسنجی،تحلیل استنادی،انگیزههای رویآوری به استناد،کاربرد نیم عمر در متون علمی میپردازد.در آخر،نویسنده تجربهای را که خود با استفاده از قانون پراکندگی بردفورد در تعیین ناشران هسته تولیدکننده افسانهای عامیانه انجام داده،بازگو میکند.
خلاصه ماشینی:
"از نظر عملی،کتابسنجی عبارت است از کاربرد روشهای ریاضی و آماری در بررسی قواعد حاکم بر رفتارهای منجر به بهرهوری در این حوزه فعالیت میکنند بر این باورند که چون (به تصویر صفحه مراجعه شود) (*)پانویسهای 13 و 14 از مقاله زیر اخذ شده است: میرشمسی،شهرزاد.
برای مثال کتابسنجی در نقطهنظرهای ذیل رشد قابل توجهی داشته است: *توانایی ترسیم قابل درک متون در سطوح و مقیاسهای قابل سنجش *قابلیت ابداع شاخصها و مقیاسهای مفید اندازهگیری توسعه علم و رشد تکنولوژی *قابلیت الگوسازی برای جنبههای دینامیک متون از لحاظ ریاضی در اندازههای مطلوب و عالی *افزایش ارتباط با ذخیره و بازیابی عملی اطلاعات *رشد مهارت استفاده از پایگاههای کامپیوتری شده و نرمافزارهای آماری برای مقاصد کتابسنجی *ایجاد یک پایگاه فراملیتی مرکب از اعضاء مختلف در ارتباط با شاخصهای کتابسنجی و پیرامون علوم بومی و ملی سیاستها و قوانین مهندسی تولید شده هر یک از اعضا.
22 به همین لحاظ،یعنی کاربرد محملها و ابزار جدید اطلاعاتی،شیوههای نوین گردآوری،ذخیره،پردازش،بازیابی و مصرف مکانیزه اطلاعات و نیز افزایش حجم انتشارات(انفجار اطلاعات)،کاربرد سنجشهای دقیق در امر برنامهریزی،سازماندهی،هماهنگی،هدایت و کنترل مراکز اطلاعاتی و سیستمهای پیشرفته اطلاعاتی و ایجاد مبانی آماری-ریاضی تئوریک از روند تولید،انباشت و مصرف اطلاعات،باعث شده است که جبر فراصنعتی عصر حاضر نمودی دیگر از خود را در کتابداری و اطلاع رسانی به منصه ظهور برساند و آن«اطلاعسنجی»است.
نتایج مهم و قابل توجهی که از بررسی نمونههای متعدد در متون تحقیقی و تخصصی روی مبحث انرژی در علم فیزیک،استنباط شده است این مسئله آشکار میشود که 41 درصد از استنادات به نتیجه مورد انتظار از آنها، نرسیدهاند و این نوع استنادات در عنصر دوم گروه یعنی استنادات بدون سازمان جای میگیرند."