چکیده:
هدف: نام اندامها بخشی از تن هستند که از محورهای شناخت انسان محسوب میگردد. پژوهش حاضر بررسی کیفی کمّی نام اندام ها در زبان های فارسی و انگلیسی است. این پژوهش از یک سو به توصیف و تحلیل آماری شیوه کاربرد نام اندام ها در این دو زبان می پردازد و از سوی دیگر تحلیل شناختی آنها را در بستر تفاوتهای فرهنگی می کاود.
روش: این پژوهش پیکره بنیاد بوده و ماهیت روش، توصیف آماری وتحلیل شناختی است. پیکره های مورد بررسی در این پژوهش فرهنگ سخن، امثال و حکم دهخدا، فرهنگ اصطلاحات انگلیسی آکسفورد و فرهنگ ضر بالمثل های انگلیسی آکسفورد می باشد. نام اندام ها نیز محدود به حوزه سر می باشند. ابزار توصیف کمّی نیز مجذور خی میباشد و ابزار تحلیل کیفی مجموعه مفاهیم استعاره محور زبان شناسی شناختی است.
یافته ها: نتایج نشان می دهد که نام اندام های مورد بررسی در هر دو زبان در اصطلاحات و ضر بالمثل ها، بنیاد گسترش معنایی در مفهوم سازی حوزه مقصد است و تفاوت های اصلی در دو حوزه بسط معنائی و ابزار زبانی به کار گرفته شده در این دو زبان است. همچنین مشخص شد فعل به عنوان فعال ترین عنصر در مفهوم سازی حوز ههای مقصد در همراهی با نام اندام ها مشارکت دارد.
نتیجه گیری: اگر چه شناخت اندام محور مجموعه ای از امکانات همگانی زبانی را می سازد، لیکن نوع استعاره سازی و ابزار تجلی زبانی آن از زبانی به زبان دیگر متفاوت است.
خلاصه ماشینی:
"مهمترین آنها عبارتند از:یو18(2000)دربارۀ استعارهو مجاز نام اندامهای«صورت»در چینی و مقایسۀ چینی وانگلیسی در حوزۀ«انگشت»و«کف دست»؛سروال19(2001)دربارۀ رابطۀ احساسات و نام اندامها در قالب طرحوارۀ"ظرف"،مولی20و زیب21(2008)که نشان میدهند اصطلاحات حاوینام اندامها به لحاظ واژگانی همانند استعارههای متغیر نیستند؛اسکارا23(2004)و بررسی 300 واژه و عبارت در زبان انگلیسی(1)- Lakoff (2)- Johnson (3)- Gibbs (4)- Wilson (5)- Allan (6)- Brugman (7)- Heine (8)- Levinson (9)- MacLaury (10)- Walsh (11)- Hollenbach (12)- Goossens (13)- Pauwels (14)- Simon-Vandenbergen (15)- Kovecses (16)- Szabo (17)- Ildiko (18)- Yu (19)- Cerval (20)- Mulli (21)- Zeebe (22)- Skara (23)- Goschler نوین دربارۀ استعارههای بدن،گوشلر23(2005)و بحث تجسمنام اندامی،مین1و ون بین2(2007)و تجزیه و تحلیل آنها از«دست»در کتاب انجیل مقدس و مقایسۀ انگلیسی و چینی؛آن3و کووان4(2007)و بررسی استعارههای ساختاری وجهتی از نام اندام«دست»؛پرخوالسکایا5(2008)و تمایزاستعارههای جانبخشی و استعارههای انسان-محور و مارو6(2009)و رابطۀ زبانی نام اندامهای دست و قلب.
دول 13-جدول حوزههای مبدا و مقصدنام اندام«دهان» (به تصویر صفحه مراجعه شود)با نگاهی به مفاهیمی که این نام اندام در پیکرههای فارسیو انگلیسی با قرار گرفتن در کنار سیار عناصر زبانی ایجاد کردهاست مشخص میشود که بعضی از این مفاهیم میان ایندو زبان مشترک هستند مانند:حرف زدن یا سکوت کردن،اشتیاق،ظاهر.
دول 23-نتایج آزمون مجذور خیدر بررسی فراوانی نام اندام«گوش» (به تصویر صفحه مراجعه شود)&%05205HSOG052G% در زبان انگلیسی نیز این نام اندام به همراه دو نام اندام head,eye به کار میرود.
دول 24-جدول حوزههای مبدا و مقصدنام اندام«گوش» (به تصویر صفحه مراجعه شود)در رابطه با این نام اندام باید گفت که مفاهیم«جاسوس وخبرگیر،دقت/کردن،انتظار،شنیدن و گوش کردن و شنوایی»در بین دو زبان فارسی و انگلیسی و با کمک و استفاده از دادههامشترک هستند و به کمک«گوش»مفهومسازی میشوند."