چکیده:
اقتصاد تجربی در دهه نود میلادی در عرصههای بازاریابی و تبلیغات، بازارهای مالی،
بازارهای دیجیتالی و کالاهای عمومی بهصورت بسیار گسترده مورد استفاده قرار گرفته
است؛ ولی هنوز نویسنده این مقاله در مقالات داخل کشور اثری از آن مشاهده نکرده
است. این مقاله درصدد است با بیان مزایا و معایب این شیوه و ارائه اجمالی برخی
تحقیقات انجام شده در خارج کشور، به معرفی این شیوه پرداخته، با برداشتن گامهای
اولیه، زمینه استفاده آنرا در داخل کشور فراهم سازد. همچنین مقاله بیان میدارد در
صورتیکه در محیط آزمایشگاهی، افرادی از جامعة معتقدان به مکتب اقتصادی اسلام
بهصورت نمونهای برگزیده شوند و نهادهای برگرفته از مکتب اقتصادی نیز در این محیط
حاکم باشد میتوان در جهت تدوین علم اقتصاد، به آزمون فرضیهها در اقتصاد اسلامی
پرداخت و به نظریههایی دست یافت.
Experimental economics was extensively used in the nineties in marketing، advertisement، financial markets، digital markets and public goods. As far as Iran is concerned the author has not come across any study or paper dealing with this subject. Explaining the merits and flaws of this method reviewing certain researches carried out abroad، this paper aims to introduce this technique and set the initial stages for its application in domestic researches. It's argued that- in a laboratory environment - if a set of individuals with firm belief in Islamic economics are selected as a sample and the institutions drawn from Islam’s economic paradigm prevail، one can perform a hypothesis test in Islamic economics to draw scientific theories in Islamic economics.
خلاصه ماشینی:
امتیاز آزمون آزمایشگاهی که از افراد معدودی تشکیل میشود، این است که همه متغیرهای کلیدی مربوط را میتوان تحت کنترل درآورد و با تغییر متغیرها، اثرگذاری عوامل گوناگون را روی پدیدههای اقتصادی بررسی کرد و این چیزی است که در دنیای واقعی میسور نیست؛ زیرا نمیتوانیم برخی از عوامل را از زندگی انسانها در وضعیت واقعی حذف کنیم یا بهصورت گسترده، عامل موردنظر را دخالت داده، میزان اثربخشی آنرا ______________________________ * بخشی از مقالات نگاشتهشده در این زمینه در فهرست منابع و مآخذ این مقاله ذکر شد.
در اقتصاد آزمایشگاهی میتوانیم تحقق این فروض را نیز بیازماییم و بررسیها را تحت آن فروض و بدون آن فروض عملی کنیم تا شناخت درستی از میزان اهمیت آن فروض داشته باشیم؛ برای مثال، بهطور عمده تحلیلهای اقتصادی در دنیای رقابت کامل که همراه با اطلاعات کامل و همگنبودن کالا است صورت میپذیرد؛ البته ایجاد چنین وضعی در دنیای واقعی بسیار مشکل و تقریبا غیرممکن است؛ ولی در اقتصاد تجربی و آزمایشگاهی، به راحتی میتوان چنین موقعیتی را پدید آورد و با اطلاعرسانی و توزیع اطلاعات یکسان و کامل به همه مشارکتکنندگان در آزمون و همگنساختن کالاهای موردنظر به تحلیل نتایج اقتصادی مدلهای مربوط بپردازیم.
اینکه اگر نرخهای سپردههای کوتاهمدت و بلندمدت تغییر کند، حجم این نوع سپردهها چه میزان تغییر میکند یا در عرصه اقتصاد تبلیغات تغییر شکل، اندازه، رنگ و پوشش کالاها چه میزان میتواند خشنودی مشتری را جلب کند و در میزان فروش و سودآوری نقش داشته باشد یا میزان تمایل واقعی مصرفکنندگان کالای عمومی برای ایجاد و تولید چنین کالایی که نوعا افراد به اعلام ترجیحات واقعی خود حاضر نیستند چه میزان است، از موضوعاتی است که نمیتوان در دنیای واقعی مورد آزمون قرار داد؛ ولی در یک اقتصاد تجربی میتوان این موضوعات را بررسی کرد.