چکیده:
در مواد 267، 549 و551 قانون مجازات اسلامی، با رویکردی فقه محور، عمل فراری دادن محکومین به قصاص جرم انگاری شده و عامل فرار را به طور مطلق، مسئول دانسته است. با توجه به اینکه مبنای مواد مذکور از فقه سرچشمه گرفته است، با مراجعه به منابع معتبر فقهی، به روشی تحلیلی، مبانی این مسئولیت مورد بررسی و نقد قرار گرفته و در نهایت، نظریه مسئولیت نسبی عامل فرار و قاتل، طرح و تبیین شده است.
خلاصه ماشینی:
"مبحث اول : بررسی مبانی مسئولیت عامل فرار بر مسئول بودن عامل فرار، ادعای اجماع شده است و همچنین بزرگانی چون شیخ طوسی، شیخ مفید، ابن ادریس حلی، علامه حلی، محقق حلی، شهید اول، شهید ثانی، سید محمد جواد حسینی عاملی، محقق نجفی، صاحب ریاض، صیمری، عبد الاعلی سبزواری، محقق سبزواری، سید محمد سعید طباطبایی حکیم، خوانساری، اردبیلی، کرکی، بحرانی، خویی و امام خمینی به مسئول بودن عامل فرار قائل شده اند(2).
2. محمد بن الحسن طوسی، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، ص317 ; الشیخ المفید، محمد بن محمد بن نعمان، المقنعه، ص815 ; ابن ادریس حلی، سرائر، ج2، ص78 ; علامه حلی، حسن بن یوسف، قواعد الاحکام، ج2، ص169 ; ارشاد الاذهان، ج1، ص502 ; تذکرة الفقهاء، ج14، ص414 ; جعفر بن الحسن حلی، شرایع الاسلام، ج2، ص97 ; شهید اول، اللمعة الدمشقیة، ص139 ; شهید ثانی، مسالک الافهام، ج4، ص245 ; الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ج2، ص197 ; سید محمد جواد حسینی عاملی ، مفتاح الکرامه، ج5، ص440 ; محمد حسن نجفی، جواهر الکلام، ج26، ص142 ، سید علی طباطبایی ، همان، ج9، ص298 ; مفلح بن الحسن صیمری بحرانی، همان، ج2، ص216، عبد الاعلی سبزواری، همان، ج20، ص356 ; محمد باقر سبزواری، کفایة الاحکام، ج2، ص601، سید محمد سعید طباطبایی حکیم، منهاج الصالحین، ج3، ص282، سید احمد خوانساری، جامع المدارک، ج3، ص391، احمد مقدس اردبیلی، مجمع الفائدة و البرهان، ج9، ص325 ; علی بن الحسین الکرکی ، جامع المقاصد، ج5، ص394، یوسف بن احمد بحرانی، حدائق الناضرة، ج21، ص72 ; ابوالقاسم خویی، مبانی تکملة المنهاج، ج42، ص155 ; روح الله خمینی، تحریر الوسیله، ج2، ص32 ."