چکیده:
جستجو، گردآوری و سازماندهی منابع اطلاعاتی، تحقیقاتی و پژوهشی از یک سو و استناددهی به منابع مورد استفاده قرار گرفته از سوی دیگر، همواره یکی از مسائل مهم و ضروری پژوهشگران بوده است. به موازات رشد و توسعه فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی، کتابخانهها، دانشگاهها، مراکز اطلاعرسانی، علمی و پژوهشی به ابزارهای ذخیره و بازیابی اطلاعات مناسب و سودمند مجهز شدند و همچنین، ایجاد و توسعه شبکه وب و اینترنت جهانی، منجر به دسترسی پژوهشگران به منابع بیشمار اطلاعاتی شد. به این ترتیب، چالش اولیه پژوهشگران در زمینه چگونگی دسترسی به منابع اطلاعاتی تا حد زیادی برطرف شده است. اما چالش دوم، یعنی چگونگی استناددهی و ارجاع به منابع اطلاعاتی استفاده شده، همچنان مشکلاتی را برای پژوهشگران ایجاد میکرد. نوشتار حاضر، با مروری کلی به برخی چالشهای موجود در زمینه استناددهی به منابع علمی، به معرفی نرمافزار پژوهیار، به عنوان اولین نرمافزار فارسی زبان مدیریت استناددهی و ارجاعات میپردازد، ویژگیها و قابلیتهای آن را در همه مراحل جستجو، ذخیره و بازیابی اطلاعات برمیشمارد و امکانات آن را در زمینه مدیریت استناددهی معرفی میکند.
خلاصه ماشینی:
(مجد آبادی فراهانی، 1384) - چگونه فیشهای کاغذی خود را سازماندهی و مرتب کند؟ این امر مستلزم این است که وی، با استفاده از شیوههای ابداعی، نظمی را به منظور دستهبندی موضوعی یا الفبایی به کار گیرد تا در مواقع لزوم بتواند دوباره به منابع اطلاعاتی مورد نیاز خود، در کوتاهترین زمان ممکن دسترسی یابد.
- استفاده از قابلیتهای استنادی آنها به منظور استناد و ارجاع به منابع علمی: با استفاده از شیوهنامههای استنادی موجود در این نرمافزارها، پژوهشگر بهسهولت میتواند نسبت به انتخاب شیوهنامه مورد نیاز خود اقدام نماید و نرمافزار نیز در کمترین زمان ممکن، همه استنادها و ارجاعات موجود در نوشتار را با قواعد و اصول شیوهنامه مورد نظر پژوهشگر تطبیق میدهد.
همچنین این برنامه پیوند محکمی با منابع آنلاین دارد؛ به گونهای که پژوهشگر در هنگام جستجو و بازیابی اطلاعات کتب، مقالات، صفحات وب، تصاویر و انواع مختلف منابع دیداری و شنیداری، به طور خودکار میتواند اطلاعات کتابشناسی و چکیدههای علمی مورد نیاز خود را در این نرمافزار ذخیره کند و سپس برای استناددهی از این منابع اقدام نماید.
5. استناددهی در محیط واژهپرداز Word بعد از نصب افزونه پژوهیار برای Word، یک نوار ابزار در محیط آن (شکل شماره 2)، تحت عنوان برگه Pajoohyar ایجاد میشود که به کمک آن میتوان از منابع موجود در کتابخانه پژوهیار به هنگام نوشتن مقاله استفاده کرد.