چکیده:
سنت نیرنکاری، جنبشی اصلاحی است که در درون آیین سیکه به وجود آمده است. مهمترین تعالیم این جنبش عبارت است از: تأکید بر یگانگی مطلق و بیشکل بودن ذات الهی، نفی برتری ادیان نسبت به هم، تأکید بر برابری انسانها از هر نژاد و دین، و پیروی مطلق از رهبر معنوی (گورو) به عنوان معلمی به اشراق رسیده و واسطة فیض الهی.این جنبش اصلاحی تمام تشریفات و الزامات ظاهری سیکههای خالصا را رد میکند و آنان را بیثمر میداند، و تنها بر ذکر همیشگی خداوند یگانة بیشکل و توجه به عمق آموزههای ادیان تأکید دارد. همچنین این جنبش بر خلاف سیکههای خالصا به گورویی زنده معتقد است و گورو بودن کتاب مقدس سیکه را نمیپذیرد. بنیانگذاران جنبش سنت نیرنکاری هرچند شکلگیری آن را بر مبنای فرمان الهی تلقی میکنند؛ ولی با این حال، هرگز این جنبش را به عنوان دینی مستقل یا یکی از مذاهب و فرقههای آیین سیکه مطرح نمیکنند؛ بلکه همواره خود را جنبشی اصلاحی برای دعوت تمام انسانها به یگانهپرستی و برابری انسانها و نفی تعصبات نژادی و دینی معرفی میکنند. به این دلیل هیچگاه، پیروان این جنبش، مسلک خود را دین یا مذهب نمیخوانند؛ بلکه بیشتر از واژة نهضت یا جنبش معنوی برای پیشوند نام سنت نیرنکاری استفاده میکنند.
Sant Nirankari is a reform movement within the Sikhism. The most important teachings of this movement are emphasis on the absolute oneness and formlessness of the Divine essence، denying the superiority of religions to each other، stressing the equality of human beings of whatever race and religion، and the absolute adherence to the spiritual leader (Guru) as an enlightened teacher and the medium for Divine grace.
This reform movement rejects all apparent formalities and requirements of Khalsa Sikhs and considers them ineffective; it only emphasizes on the perennial attention to the formless unique God and the depth of teachings of religions. Also unlike the Khalsa Sikhs، the movement believes in the living Guru and does not accept the holy book of Sikhs as the Guru. Although the founders of the Sant Nirankari movement regard its formation as based on divine command، they never introduce this movement as an independent faith or one of the Sikhism sects and cults; but they always introduce themselves as a reform movement for inviting all human beings to monotheism and equality of all men، and denying religious and racial prejudice. For this reason، the followers of this movement never call their belief system religion، faith or sect، but they mostly make use of the term mission or spiritual movement as the prefix for the name Sant Nirankari.
خلاصه ماشینی:
"جنبش نیرنکاری نیز همواره از بدو ایجاد با پیکرۀ اصلی آیین سیکه درگیر بوده است؛چون تشریفات و الزامات ظاهری و برخی عقاید این آیین،از جمله گورو بودن کتاب مقدس و اتمام سلسلۀ گوروهای بشری را انحراف از آموزههای اصیل بنیانگذارانش میدانست و خود را مبشر احیای دوبارۀ آیین سیکه،مطابق آموزههای اصیل گورو نانک معرفی میکرد.
»1 به نظر میرسد مهمترین دلیل دیاسداس برای به وجود آوردن جنبش نیرنکاری این بودن،که در آن زمان از یک طرف سیکهها به علت جنگها و درگیریهای فراوانی که با دولت مغول داشتند،از پارسایی و زهدی که گورو نانک پیروانش را به آن دعوت میکرد دور شده و بیشتر به جنگ و امور نظامی مشغول شده بودند و از طرف دیگر در آن دوران به دلیل نفوذ روحانیان هندو و روبه ضعف نهادن جامعۀ سیکه،بهتدریج مراسم و تشریفات مذهبی هندوها،بهویژه نیایش بتهای هندو در حال رواج میان سیکهها بود.
بهطورکلی محل عبادت سنتنیرنکاریها هیچ شباهتی به معبد سیکههای خالصا -که گوردوارا )arawdruG( نامیده میشود-ندارد؛چرا که در هر گوردوارا یک یا چند نسخه از کتاب مقدس سیکه گورو گرنته صاحب با رعایت آداب،و اجرای مراسم خاصی نگهداری میشود و برای ورود به آنجا شرایط خاص از جمله پوشاندن سر الزامی است؛ولی در معبد سنتنیرنکاریها هیچیک از این شرایط وجود ندارد.
یکی دیگر از نکاتی که در اینگونه معنویتهای نوپدید،از جمله سنت نیرنکاری مشاهده میشود این است که،با وجود ادعای یگانهپرستی بودن و خدامحوری،جایگاه رهبر و پیشوای معنوی جنبش چنان اهمیت دارد که گویی همو خدایی است که آن جنبش بر باور به آن تأکید میکند؛مثلا در نیایشگاههای سنت نیرنکاری آنچه پیروان به آن کرنش میکنند و مرکز توجه خود قرار میدهند پیشوای جنبش(گورو)و حتی در صورت غیابش،تصویر اوست."