چکیده:
نامههای خواجه عبدالله احرار و بستگان او عنوان کتابی است که با همکاری دکتر عصام الدین اورنبایف و خانم دکتر جو ـ
ان گروس فرآهم آمده و در سال 2002 م. از طرف انتشارات بریل با همکاری انستیتو مطالعات شرقی بیرونی (وابسته
به فرهنگستان علوم جمهوری ازبکستان) منتشر شده است. نامههای خواجه عبیدالله احرار... در واقع، صورت حروفی و
ترجمه شده مجموعه مراسلات است که دستنویس آن در انستیتو مطالعات شرقی بیرونی در تاشکند نگهداری میشود و
شامل 594 نامه به دستخط 16 نفر از مشایخ و اکابر ماوراءالنهر و خراسان، خطاب به میرعلی شیر نوایی (841 یا 844
ـ 906 ه . ق) است. 128 نامه از این مجموعه، مربوط به خواجه عبیدالله احرار است.
خلاصه ماشینی:
"کتاب نامههای احرار در واقع صورت حروفی و ترجمه شده مجموعه مراسلات است که نسخه خطی آن در انستیتو مطالعات شرقی البیرونی، تاشکند، شماره 2178نگهداری میشود و شامل 594 نامه به دستخط 16 نفر از مشایخ و اکابر ماوراءالنهر و خراسان خطاب به میرعلی شیرنوایی (841 یا 844 ـ 906 ه) است.
کتاب «نامههای احرار» در دو بخش تهیه شده است: بخش اول شامل سه مطلب است: 1) «نقشبندیه و خواجه عبیدالله احرار» نوشته خانم جو ـ ان گروس؛ 2) «مجموعه مراسلات به عنوان مأخذ تاریخ ماوراءالنهر و خراسان در روزگار تیموریان متأخر» نوشته خانم جو ـ ان گروس؛ 3) «معرفی نسخه خطی مجموعه مراسلات و مؤلفان (یعنی نامهنویسان)» نوشته عصام الدین ارونبایف، با ترجمه و ویرایش دکتر جو ـ ان گروس.
(نامه (325)321) کسانی که خواجه احرار را از دید یک «شیخ طریقت» نگاه میکنند و البته حیثیت و شهرت او نیز بدین عنوان مسلم است، قطعا از خواندن نامههای او در این مجموعه مأیوس میشوند، زیرا این نامهها فاقد دقایق و معارف عرفانی ـ که خاصه مکتوبات شیوخ طریقت است ـ میباشد و «عرضهداشت»های اجتماعی بیش نیست که برای مورخان تاریخ اجتماعی سودمند است.
یادآوری این نکته خالی از فایده نیست که خواجه احرار علاوه بر 128 نامه که در این مجموعه چاپ شده است، نامههایی نیز دارد که در کتاب احوال و سخنان خواجه عبیدالله احرار (صفحات 541 ـ 572) منتشر کردهام.
دکتر جو ـ ان گروس در مقالههای خود که در این مجموعه به عنوان مقدمه آمده است، مسموعات میر عبدالاول نیشابوری را biography یعنی زندگینامه خواجه احرار قلمداد کرده است (ص 46، 74)."