چکیده:
قسمت اول مقاله حاضر در شماره 8 فصلنامه به چاپ رسید. در آن مقاله، ضمن بررسی چگونگی پیدایش اندیشه توسعه در ایران، مساله توسعه و عمران پس از کودتای اسفند 1299 و سپس تحولات توسعه از شهریور 1320 به بعد در دوران پهلوی دوم تحلیل شد. در قسمت دوم مقاله، زمینه های برنامه ریزی اجتماعی در دوران دولت ملی مرحوم دکتر محمد مصدق مطرح می شود.
خلاصه ماشینی:
"4)برنامۀ عمرانی اول و بانک بین المللی ترمیم و توسعه سرانجام کارشناسان بانک بین المللی ترمیم و توسعه،به دنبال مذاکرات گسترده با مسئولان کمیسیونهای تخصصی هیئت عالی برنامه دربارۀ چگونگی مطالعات،برنامهها و طرحهای هر یک از بخشهای اساسی،و ارزیابی دقت اطلاعات و برآورد هزینهها،به دولت ایران متذکر شدند:«هر کشوری که درخواست وام میکند باید بگوید وام مورد تقاضا برای چه منظور است؟نوع و هزینۀ کارهایی که قرار است انجام بگیرد چیست؟چه مبلغ از هزینۀ کل به پول محلی و چه مبلغی به ارز مصرف خواهد شد؟برنامۀ مصرف اعتبار سالیانه از چه قرار است و استرداد وام دریافتی در چه مدت مقدور خواهد بود؟»(ابتهاج،1371:321).
از سوی دیگر،اقامی در خصوص سازماندهی و تشکیل &%00912EFRG009G% مدیریت برنامهریزی در هیئت دولت انجام گرفت و در 11 آبان 1326،از طرف قوام السلطنه نخستوزیر،دکتر حسن مشرف نفیسی*با سمت وزیر مشاور و معاون نخستوزیر مأموریت یافت تا براساس کلیۀ مطالعات و بررسیهای انجام گرفته،اعم از مطالعات کمیسیون تهیۀ نقشۀ عمرانی و اصلاحی،مطالعات هیت عالی برنامه و وزارتخانهها و نیز گزارش نهایی بررسیهای کارشناسان شرکت مهندسین مشاور موریسن نودسن،برنامۀ نهایی عمرانی کشور را تهیه و وسایل کار را برای آغاز عملیات برنامۀ عمرانی در کشور فراهم کند.
،ص 3-1): مادۀ 1-به منظور افزایش تولید و تکثیر صادرات(توسعۀ صنعتی،کشاورزی و توسعۀ صادرات)و تهیه مایحتاج مردم در داخلۀ کشور و ترقی کشاورزی و صنعت و اکتشاف و بهرهبرداری معادن و ثروتهای زیرزمینی مخصوصا نفت و ازدیاد سرمایۀ ملی و اصلاح و تکمیل وسایل ارتباط(توسعۀ زیربناها)و الاح امور بهداشت عمومی و انجام هر نوع عملیاتی برای عمران(توسعه)کشور و بالا بردن سطح معلومات و زندگی افراد و بهبود وضع معیشت عمومی و تنزل هزینۀ زندگانی(رفاه مادی و اجتماعی)دولت مکلف است در ظرف مدت 7 سال از تاریخ تصویب این قانون عملیاتی را که مجموع آنها برنامۀ هفتسالۀ عمرانی کشور نامیده میشود به انجام رساند."