چکیده:
هنجارگریزی یکی از موثرترین روشهای برجستگی زبان و آشناییزدایی در شعر است که همواره، شاعران از آن استفاده کردهاند. هوشنگ ایرانی یکی از شاعرانی است که در اشعارش به صورت گسترده، دست به هنجارگریزی زده است. نگارندگان در این جستار، در پی پاسخ به این سوال بودند که ایرانی چگونه و در چه حوزههایی به هنجارگریزی دست یازیده است. بررسیهای به عمل آمده، نشانگر این موضوع است که هوشنگ ایرانی در اشعارش از انواع هنجارگریزی بهره برده است. اما این بهرهگیری به صورت یکسان نیست؛ یکی از هنجارگریزیهایی که در اشعار ایرانی بسیار دیده میشود، هنجارگریزی نوشتاری است که به شکلهای گوناگون در اشعار او وارد شده است. هنجارگریزی زمانی یا باستانگرایی نیز در اشعارش بسامد بالایی دارد که شاعر هم در حوزهی نحو و هم در حوزهی واژگان، از آن بهره گرفته است. هنجارگریزی معنایی به صورت گسترده و در هیات آرایههای تشبیه، تشخیص، حسامیزی و تصاویر پارادوکسی در اشعار او نمود دارد. همچنین علاوه بر این، او در حوزههای نحو، واژگان و آوا نیز به هنجارگریزی دست یازیده است.
خلاصه ماشینی:
هنجارگریزی در اشعار هوشنگ ایرانی غلامرضا پیروز* حسین حسن پور آلادشتی ** مراد اسماعیلی *** دانشگاه مازندران چکیده هنجارگریزی یکی از مؤثرترین روش های برجستگی زبان و آشنایی زدایی در شعر است که همواره ، شاعران از آن استفاده کرده اند.
»(همان ، ٢٦١) با وجود این ، حضور هوشنگ ایرانی در آن سال ها منحصر بـه یک شاعر نبود، بلکه او با پیوستن به مجله ی خروس جنگی و به دست گـرفتن رهبـری جبهه ی شعرش ، به انتقاد از تمامی روش هاو سبک های شعری گذشته و زمـان خـودش پرداخت .
حسن لی (١٣٨٣) در کتاب گونه های نوآوری در شعر معاصر ایران ، در فصل دوم بـا نام نوآوری در شکل و فرم و ساختار، اعتقاد دارد که هوشنگ ایرانی بیش تر از شـاعران دیگر به شکل نوشتاری متفاوت از شاعران دیگر روی آورده است .
بیرانوند (١٣٨٩) در بخش سوم کتاب شرح حاشیه به بررسی شـعر هوشـنگ ایرانـی پرداخته و توضیحاتی پیرامون سبک ، زبان و فرم شعر ایرانی ارائه کرده اسـت .
(همان ، ١٨٠) علاوه بر مثال های ارائه شده ، در شعر ایرانی برخی از افعال از زبان گذشته به کار گرفتـه شده اند که بر کهن گرایی زبان او افزوده است ؛ افعالی چون : -گسلاند: بفشرد از هر طرف نهان گه طوفان / تا گسلاند.
(همان ، ١٦٣) در استفاده از هنجارگریزی زمانی و باستان گرایی در حوزه های گونـاگون در اشـعار ایرانی جای تعجب است و این پرسش پیش میآید که چرا هوشنگ ایرانی کـه بـا تمـام وجود، به جنگ با سنت ادبی، زبان ، فرم و...