چکیده:
آنچه در این مقاله به آن پرداخته شده، جستاری گذرا بر سیر تاریخی تفسیر علمی است که تلاش شده تا با ارائه فرایند تاریخی شکلگیری و تکثر انواع اندیشههای مربوط به اعجاز علمی، روشهای بهکار گرفته شده در آن مورد تحلیل و بازشناسی قرار گیرد تا در پرتو آن زمینهای برای معرفتشناختی هر چه بهتر روش فهم معارف قرآنی فراهم آید.با تقسیم ادوار تاریخی اعجاز علمی به چهار دوره: تکوین، تدوین، ترویج و تنقیح؛ روشهای بهکار گرفته شده در سه مکتب: غزالی، طبرسی و طنطاوی مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت روش مکتب طبرسی در تعامل با اعجاز علمی قرآن به عنوان بهترین روش معرفی شده است.
خلاصه ماشینی:
"بازشناسی تاریخی مکاتب غزالی، طبرسی و طنطاوی در حوزه تفسیر علمی قرآن محمدتقی دیاری بیدگلی 1 سید محمد تقی موسوی کراماتی 2 چکیده آنچه در این مقاله به آن پرداخته شده، جستاری گذرا بر سیر تاریخی تفسیر علمی است که تلاش شده تا با ارائه فرایند تاریخی شکلگیری و تکثر انواع اندیشههای مربوط به اعجاز علمی، روشهای بهکار گرفته شده در آن مورد تحلیل و بازشناسی قرار گیرد تا در پرتو آن زمینهای برای معرفتشناختی هر چه بهتر روش فهم معارف قرآنی فراهم آید.
ارزیابی مکتب طبرسی در دوره تدوین طبرسی در رویکرد تفسیری خود به اعجاز علمی، درصدد اثبات سازگاری قرآن با علوم روز بود بهگونهایکه اثر آن را بهوضوح میتوان در تفسیر وی در نقد نظریه علی بن عیسی درباره حرکت افلاک و ثابت بودن آسمانها و زمین با استناد به آیه 41 سوره فاطر مشاهده کرد.
(طبرسی، 1360: 14 / 34) تفسیر طبرسی از آیه مزبور در واقع میتواند تعریضی به دیدگاه ابوحامد غزالی، و بیانگر مبنای خاص او و تفاوت آن از مکتب غزالی باشد؛ ازاینرو، طبرسی با اجتناب از اشتباهات و افراطهای معمول در این زمینه به تفسیر علمی پرداخت؛ زیرا وی، نه درپی استخراج علوم از قرآن، ظاهر قرآن را نادیده گرفت و نه به هر بهانهای اعجاز علمی را بر قرآن تحمیل کرد، بلکه کوشید قانونمندانه اعجاز علمی قرآن را در چارچوب ظاهر قرآن و یافتههای قطعی عصر خویش بپذیرد."