چکیده:
در اسلام، از سویی استقلال مالی و کسب و کار زن پذیرفته شده و از سوی دیگر ریاست زوج بر خانواده و حق تمکین او محدویتی برای زوجه در اشتغال ایجاد کرده است؛ به گونه ای که زوجه بدون اذن زوج نمی تواند از خانه خارج شود یا به مشاغلی پردازد که با مصالح خانواده یا حیثیت خود و همسرش منافات داشته باشد. این تناقض ظاهری که در قوانین ایران هم دیده می شود، مساله پژوهشی مقاله حاضر است که نویسنده طی آن با استناد به متون اسلامی و نصوص قانونی نشان می دهد که در حقیقت، تناقضی میان حق زوجه بر اشتغال و حق زوج بر تمکین وجود ندارد و هر یک از این حقوق ناظر به جنبه هایی از زندگی و تامین کننده مصلحت هایی بر روابط خانوادگی است و البته راه حل های شرعی و قانونی هم وجود دارد که نمی گذارد زوج از حق خود بر تمکین سوء استفاده کند و حقوق انسانی زوجه را در اشتغال از وی سلب نماید. شرط ضمن عقد نکاح یکی از این راه هاست.
خلاصه ماشینی:
حق زوجه بر اشتغال و رابطه آن با حق زوج بر تمکین 1 فهیمه ملکزاده 2 چکیده در اسلام، از سویی استقلال مالی و کسب و کار زن پذیرفته شده و از سوی دیگر ریاست زوج بر خانواده و حق تمکین او محدویتی برای زوجه در اشتغال ایجاد کرده است؛ به گونهای که زوجه بدون اذن زوج نمیتواند از خانه خارج شود یا به مشاغلی پردازد که با مصالح خانواده یا حیثیت خود و همسرش منافات داشته باشد.
هدف نویسنده در مقاله حاضر این است که دو نکته را بررسی کند: 1ـ آیا در فقه اسلامی و قوانین جمهوری اسلامی ایران، تناقضی میان حق تمکین زوج و حق اشتغال زوجه وجود دارد؟ 2ـ چگونه میتوان زمینههای اشتغال زنان را فراهم کرد که هم نیمی از جامعه که به ایشان مربوط میشود، از حق انسانی برخودار شوند و هم حق همسران به لحاظ شرعی و قانونی زیر پا گذاشته نشود.
سؤال: زن مسلمانی که در آموختن مسائل دینی احساس مسؤولیت نماید، آیا میتواند بدون رضایت شوهر خود برای یادگیری مسائل و معارف اسلام از منزل خارج شود؟ امام در پاسخ میگویند: اگر از مسائلی باشد که تحصیل آن بر زن واجب است و یاد گرفتن آنها منوط به خروج از منزل باشد، اجازه لازم نیست.
به نظر میرسد یکی از جوابهایی که تکلیف کلی زنان را مشخص میکند جواب این سؤال است که از حضرت پرسیده میشود: اطاعت کردن از شوهر در چه موقعی لازم و ضروری است، و در چه موقع غیرضروری است و واجب نیست؟ پاسخ: اطاعت واجب فقط در امور مربوط به استمتاع است، و بدون اجازه شوهر نباید از خانه خارج شود، مگر اینکه در ضمن عقد شرط کرده باشد یا برای کار واجبی بخواهد از منزل خارج شود.