نکات جالبی در باره اختلاف افق و رؤیت هلال مقاله

"اما گر همین دو نقطه را در اول فصل زمستان فرض کنیم قضیه کاملا بر عکس خواهد شد،زیرا روز در نقطه اول 10 ساعت،و روز نقطه دوم 6 ساعت خواهد بود،روشن است که‌ در اینصورت طلوع آفتاب در نقطه دوم 2 ساعت دیرتر از نقطه اول خواهد بود و غروب آنهم 2 ساعت زودتر انجام میشود(دقت کنید) نتیجه اینکه نقاطی که روی یک نصف النهار قرار دارند ممکن است در طلوع و غروب با هم‌ اختلاف زیاد داشته باشند و این اختلاف با تغییر فصول سال کاملا در تغییر است،و بهمین نسبت در طلوع و غروب ماه هم این تفاوت پیدا خواهد شد،و بالنتیجه تنها موضوع شرقی و غربی بودن یا اتحاد نصف النهار نمیتواند مقیاس دائمی برای اتحاد و اختلاف افق‌ در مسالهء رؤیت ماه بوده باشد،بلکهء باید فصل رؤیت را هم در نظر گرفت: دوم-درجه ارتفاع هلال:زیرا هر قدر ارتفاع هلال از افق بیشتر باشد در بلاد شقی بیشتر رؤیت خواهد شد و باین ترتیب گاه میشود ارتفاع و بلندی هلال باندازه‌ای‌ است که تا فاصله 300 کیلومتر در شرق رویت میشود و گاه ممکن است باندازه‌ای باشد که تا 3 هزار کیلومتر در نقاط شرقی قابل رؤیت باشد،البته میزان و درجه بلندی ماه با وسائل‌ حسی قابل اندازه‌گیری است و با یک محاسبه ساده میتوان معلوم کرد که تا چند کیلومتر در ناحیه شرقی قابل رؤیت است،زیرا رابطه مخصوصی میان درجه ارتفاع ماه و مقدار فاصله‌ای‌ است که در نقاط شرقی قابل رؤیت است."