چکیده:
جمهوری اسلامی در حوزههای اقتصادی با مسائل یا مفاهیمی مواجه است که به هیچ عنوان تاکنون چه در عرصه نظر و چه در عرصه عمل و تجارب بشری مشابه و مابه ازای واقعی نداشته است. بنابراین خود انقلاب اسلامی مکلف به نوآوری و ابتکار و نظریهپردازی و الگوسازی در این عرصههای جدید اقتصادی است. یکی از این مفاهیم، «اقتصاد مقاومتی» است. حوزه موضوعی اقتصاد مقاومتی که توسط مقام معظم رهبری طرح گردیده، بسیار گسترده است. براین اساس در تبیین حوزه اقتصاد مقاومتی ابتدا نیاز است ابعاد موضوع شناسایی و موضوعات مختلف به لحاظ اهمیت طبقهبندی شوند. این سطح از کار به اصطلاح تدوین نقشه مهندسی اقتصاد مقاومتی خوانده میشود. این تحقیق تلاش کرده است با تحلیل سخنان رهبری معظم و با بهرهگیری از روش نظریهپردازی دادهبنیاد، مدل مفهومی سخنان ایشان پیرامون ابعاد، ویژگیها و الزامات اقتصاد مقاومتی را استخراج کند.
In economic arena, Islamic republic of Iran is facing issues and concepts never experienced before, theoretically or practically, by anyone anywhere. Therefore Islamic republic of Iran is itself obliged to innovate, theorize and create its own models in these novel economic situations. Among these concepts is resistance economy. Having been proposed by supreme leader, it includes a large number of subjects. Therefore to clarify the scope of resistance economy it is necessary to identify various aspects of the subject and classify different subjects based on their priority. Terminologically speaking, this phase is called the preparation of economy's blueprint. Having analyzed supreme leader's speeches and having applied Grounded Theory, this study tries to extract conceptual model of his speeches regarding different aspects, characteristics and necessities of resistance economy.
خلاصه ماشینی:
در این فضا، «اقتصاد مقاومتی» طراحی و مدلسازی ویژهای از شرایط و سازوکارهای اقتصادی است که مبتنی بر آن، فضای اقتصادی کشور براساس فرض وجود حداکثر تحریمها و فشارها، به صورت فعال و نه منفعل، طراحی میشود.
(پیغامی، 1390) این تحقیق تلاش کرده است با تحلیل تئوریک سخنان رهبری معظم در سالهای 1391 ـ 1389 که عمدتا محورهایی اقتصادی را شامل شدهاند و با بهرهگیری از روش نظریهپردازی دادهبنیاد، ضمن استخراج مدل مفهومی سخنان ایشان پیرامون ابعاد، ویژگیها و الزامات اقتصاد ملی در فضای تحریمی، مجموعه سیاستهایی را برای اجرا در اختیار مجریان و متولیان امر قرار دهد.
جدول شماره 9، جدول نهایی مفاهیم و مقولات حاصل از کدگذاری و تحلیل پنج سخنرانی مقام معظم رهبری است که با استفاده از روش نظریهپردازی دادهبنیاد به دست آمده است.
مدل نهایی چنین میباشد که محوریت اقتصاد مقاومتی در نگاه رهبری، تحقق اهداف اقتصادی است و برای تحقق بخشیدن به این اهداف، باید از ابتدای فرایندهای اقتصادی تا تحصیل نتیجه را مدنظر قرار داد.
اما باید توجه داشت که تحقق این اهداف نیازمند الزامات و زیرساختهایی اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است که ممکن است لزوما در بخش اقتصاد جامعه نیز مورد توجه قرار نگیرد.
اشباع نظری در این تحقیق همانگونه که در تشریح روش تحقیق بیان شد، منحصر به اضافه یا کاهش طبقات نیست بلکه بر جامعیت نظری تحلیلها و کدگذاریها و نیز جامعیت مفاهیم و مقولات است که براساس نظر محققین و حساسیت نظری آنها، احتمال وجود مباحثی مؤثر و گسترده در مطالب بررسی نشده، بسیار ضعیف است.