چکیده:
در قرآن کریم تأکید فراوانی بر حرفه آموزی، کسب روزی حلال و تلاش برای خودکفایی شده است که دستیابی به این خواستهها، نیازمند کار و تلاش جهادی است. هدف این پژوهه از یک سو معرفی رهنمودهای اقتصادی قرآن کریم در مورد کار و تلاش جهادی بوده و از سوی دیگر ارائه مبانی، اصول و روشهای این تلاش جهادی برای فعالان این عرصه، جهت الهام گرفتن از اندیشههای قرآنی و تحقق اقتصاد اسلامی در سطح جامعه است.در مقاله حاضر تلاش شده است تا با استفاده از روش تحلیل اسنادی، این مبانی و اصول استخراج شوند. یافتههای این تحقیق بیانگر آن است که مهمترین مبانی و اصول کار و تلاش جهادی از دیدگاه قرآن کریم عبارتند از: تقویت شخصیت اجتماعی، پیشرفت اقتصادی و استقلال اقتصادی. همچنین قرآن کریم بر این نکته تأکید دارد که در هر فعالیت اقتصادی یا اجتماعی، فرد باید عزیز باشد، به کسب تخصص بپردازد و اخلاق حرفهای و تعادل در ثروت را رعایت کند.این مهم از طریق روشهای ذیل امکان تحقق دارد؛ کار مضاعف، قرض الحسنه دادن، داشتن وجدان کاری، قناعت ورزی، پرهیز از تنبلی، احتکار و گرانفروشی. نتایج حاصل از این پژوهه در مجموع سه مبنا، هفت اصل و چهارده روش برای تحقق کار و تلاش جهادی از منظر قرآن کریم را احصاء و معرفی کرده است.
خلاصه ماشینی:
"یکی از مهمترین نکاتی که در مورد صدقه دادن باید به آن توجه داشت و محقق شدن آن نیاز به روحیهای جهادی دارد، این است که فرد باید از آنچه که دوست دارد و به آن علاقهمند است، صدقه بدهد و این کار را نیز با میل و رغبت انجام دهد: «الذین یلمزون المطوعین من المؤمنین فی الصدقات والذین لا یجدون إلا جهدهم فیسخرون منهم سخر الله منهم و لهم عذاب ألیم» (توبه:79)؛ کسانی که بر مؤمنانی که [افزون بر صدقه واجب] از روی میل صدقات [مستحب نیز] میدهند عیب میگیرند و [همچنین] از کسانی که [در انفاق] جز به اندازه توانشان نمییابند [عیب جویی میکنند] و آنان را به ریشخند میگیرند، [بدانند که] خدا آنان را به ریشخند میگیرد و برای ایشان عذابی پر درد خواهد بود.
مبانی، اصول و روشهای نیل به کار و تلاش جهادی مبنا اصول روشها تقویت شخصیت اجتماعی احساس مسئولیت انفاق کردن زکات دادن قرض الحسنه (وام) دادن حفظ عزتمندی قناعت ورزیدن پرهیز از حرص و طمع پیشرفت اقتصادی تخصص داشتن مداومت ورزی بر یک کار مشخص تجربه اندوزی رعایت اخلاق حرفهای تعهد و وجدان کاری داشتن در کار کار مضاعف و پرهیز از تنبلی پرهیز از دغلکاری استقلال اقتصادی اعتدال در فقر و غنا پرهیز از اسراف جلب رضای پروردگار کسب روزی حلال شکر گزاری و استفاده صحیح از نعمتها اصالت کار پرهیز از احتکار و کم فروشی نتیجه گیری با مطالعه پژوهش حاضر در مییابیم؛ آنچه به عنوان مبانی، اصول و روشهای کار و تلاش جهادی از منظر قرآن کریم معرفی شده است، نشان از آن دارد که قرآن کریم نسبت به موضوع کار و تلاش جهادی حساس بوده و در این رابطه رهنمودهای متعددی برای کسانی دارد که گام در عرصه تلاش اقتصادی میگذارند."