چکیده:
در دورة معاصر، مکتبهای ادبی گوناگونی در کشورهای عربی پدید آمدند که ادیبان آنها برای بیان تجربیات خویش به مخاطبان، هرکدام مسلکی متفاوت درپیشگرفتند. یکی از چالش-برانگیزترین این مکتبها، نمادگرایی است که از نظر منتقدان، خفقان حاکم بر فضای جامعه، عواقب سوء زبان صریح و آشنایی شاعران عرب با مکاتب غربی از عوامل گرایش به این مکتب بودهاست. یکی از این شاعران حلمی سالم، شاعر مصری، است که این رویکرد در شعر وی بسامد بالایی دارد. این تحقیق با رهیافتی توصیفی- تحلیلی پس از اشاره به زندگی و آثار این شاعر، به بررسی نماد در اشعار سیاسی وی میپردازد و نتایج تحقیق بیانگر آن است که در شعر وی انواع گوناگون نماد از جمله؛ نمادهای انسانی، جمادات، پرندگان و ... به چشم میخورد و هدف شاعر از بهکارگیری این شیوة بیانی، به چالشکشیدن حکومتهای استبدادی و تحقق دنیایی سراسر صلح و آرامش بودهاست. کلیدواژهها: مکتبهای ادبی، نمادگرایی، حلمی سالم، اشعار سیاسی.
In contemporary time, there are various literal styles in Arabic countries; that poets choose different ways to transfer their thoughts and experiences to listeners. One of the most challenging styles is symbolism that many experts believed that dictator situation of society, harms of direct language and familiarity of Arab poets with western styles are some reasons of this likeness. One of these poets is Helmi Salim, that symbolism has high frequency in his poem. This research by an analyzing – descriptive method, first had refer to biography of Helmi Salim and then review the symbols in some political and results of this research indicate that in his poem the various types of symbols such as human- plants and birds and his aim to using this method is challenging the dictator kings and disclose the face of their governments and show a world full of peace and relaxes.
خلاصه ماشینی:
(احمدی،١٣٨٣: ٤٦٥) پژوهش حاضر به بررسی این رویکرد در شعر سیاسی حلمی سالم ، شاعر مصری، میپردازد و به دلیل عدم امکان بررسی همۀ اشعار وی در یک مقاله و به منظور ایجاد توازن و تناسب میان قسمت های گوناگون پژوهش هر نمونۀ شعری با توجه به نماد برجستۀ آن عنوان گشته است .
شاعر با بیانی نمادگونه و با به کارگیری کلمۀ «طاغیۀ» و دلالت معنایی موجود در آن ؛ یعنی مبالغه و تکثیر که با استفاده از حرف «تاء» به خوبی نشان داده شده است ، استبدادی را که پیشه ای جز ستم و خودکامگی ندارد به باد انتقاد میگیرد و از او میخواهد که حکومت و کشور را رها سازد تا آنها بار دیگر عطر مصری از بین رفته را استشمام نمایند: کنا مبتسمین إذ نهتف "یا طاغیۀ إرحل کی/ نستنشق ما ضاع من العطر المصری الضائع "/ فلماذا تحرق دور عباداتی فی اللیل الأسود؟ (سالم ،٢٠١٢: ٤٢) «خندان بودیم آنگاه که فریاد برآوردیم : ای ستمگر برو تا آنچه را که از عطر منتشرشدة مصری از بین رفته بود، استشمام نماییم ، چرا عبادتگاه های مرا در شب دیجور میسوزانی؟» شاعر در اینجا واژة «لیل » را به عنوان نماد ظلم و ستم و خفقان به کار میبرد و از آنجا که خود واژة لیل دارای بار معنایی منفی و بیان کنندة ظلمت است ؛ لذا وی برای تأکید بر شرایط سخت و خفقان آور موجود از صفت «الأسود» برای این واژه مدد میگیرد تا نشان دهد که حسنی مبارک بسیار مستبد و خودکامه بوده است .