چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش علی الگوهای ارتباطی خانواده در خودکارآمدی تحصیلی و تابآوری تحصیلی دانشآموزان پسر سال اول مقطع متوسطه دوم انجام گرفت. برای این منظور، تعداد 291 نفر با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای تصادفی چند مرحلهای انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه الگوهای ارتباطی خانواده کوئرنر و فیتزپاتریک، پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی گرین و همکاران و پرسشنامه تابآوری تحصیلی مارتین، استفاده شد. برای تحلیل دادهها از روش رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان و برای بررسی نقش واسطهای خودکارآمدی تحصیلی از از روش بارون و کنی استفاده گردید. بررسی فرضیههای مستقیم حاکی از این بود که: (1) جهتگیری گفت و شنود به طور مثبت تابآوری تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی را پیشبینی میکند؛ (2) جهتگیری همنوایی به طور منفی خودکارآمدی تحصیلی را پیشبینی میکند؛ (3) خودکارآمدی تحصیلی، پیشبینیکننده مثبت تابآوری تحصیلی است. بررسی فرضیههای غیر مستقیم حاکی از این بود که جهتگیری گفت و شنود، به صورت مستقیم و غیر مستقیم منجر به افزایش تابآوری تحصیلی میشود. اما، جهتگیری همنوایی، فقط به صورت غیر مستقیم، تابآوری تحصیلی را تحت تأثیر قرار داده و موجب کاهش آن میگردد. نتایج به دست آمده از تحلیل دادههای پژوهش، بر نقش جهتگیریهای خانواده در رشد و بهبود ویژگیهای مورد مطالعه تأکید داشت که در پرتو این نتایج، پیشنهاداتی برای دستاندرکاران امر تعلیم و تربیت، مشاورین خانواده، دانشآموزان و نیز اولیا آنها ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
در همين راستا، مطالعات نشان ميدهد کودکاني که ميتوانند در مقابل شرايط سخت و عوامل پرخطر، سازگاري خوبي از خود نشان دهند از سه منظر با کودکان فاقد اين توانايي متفاوت ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 resilience 2 Masten 3 Wright, Masten & Narayan 4 Cicchetti 5 Kessler, Sonnega, Bromet, Hughes, Nelson 6 Werner & Smith 7 Conner & Davidson 8 Academic Resilience 9 Cicchetti & Rogosch 10 Martin & Marsh 11 Finn & Rock هستند که عبارتند از ويژگيهاي فردي، ويژگيهاي خانوادگي و ويژگيهاي محيط خارج از خانواده مثل محيط مدرسه و جامعه ( ماستن ، ٢٠١٤).
اين در حالي ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 Southwick, Bonanno, Masten, Panter-Brick, Yehuda 2 Garmezy 3 Masten, & Reed 4 Benzies, Mychasiuk 5 Williams, Hazell 6 Sapienza, Masten 7 Zolkoski, Bullock 8 Felner, Devries 9 Winders 10 Masten, Cutuli, Janette, Hinz, Obradovic, Wenzel 11 Fitzpatrich & Rithchie 12 Huang 13 conversation 14 conformity 15 Koerner & Fitzpatrick 16 Schrodt, Witt, Messersmith است که بعد همنوايي بر هماهنگي و پيوستگي افراد خانواده اصرار دارد (فيتزپاتريک و کوئرنر، ٢٠٠٤) و آنها را در جهت يکسان کردن نگرش ها، ارزش ها و عقايد تحت فشار قرار ميدهد (کوئرنر و فيتزپاتريک ، ٢٠٠٢).
در راستاي اين مطالعات ، برخي پژوهش هاي انجام شده نيز بر پيش بيني خودکارآمدي و خودکارآمدي تحصيلي توسط الگوهاي ارتباطي خانواده دلالت دارند (انواري، کجباف ، منتظري و سجاديان ، ٢٠١٤؛ تجلي و اردلان ،١٣٨٩؛ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 Maki 2 Hamill 3 Keye, Pidgeon 4 Bandura, Pastorelli, Barbananelli, & Caprara 5 academic self-efficacy 6 Altunsoy, Cimen, Ekici, Atick & Gokgman 7 Muris دهقانيزاده و حسين چاري، ١٣٩١).