چکیده:
طرح مساله: عموما سطح توسعه یافتگی در بین بخش های مختلف اقتصادی یک کشور همانند مناطق آن یکسان نمی باشد، بلکه در بخش های صنعتی، کشاورزی و خدمات و رفاه اجتماعی یک کشور عدم تجانس و ناهمگنی به چشم می خورد و این امر ضرورت مطالعه روند توسعه یافتگی را در میان استان های یک کشور از لحاظ اقتصادی اجتناب ناپذیر می سازد. ارایه خدمات و رفاه در مناطق مختلف باعث کاهش فقر می شود و شرایط را برای تربیت و رشد سرمایه انسانی و توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها فراهم می نماید. در این مقاله به مطالعه درجه توسعه یافتگی استان های کشور در بخش خدمات و رفاه اجتماعی می پردازیم و به دنبال آن هستیم که آیا دوگانگی خدمات و رفاه اجتماعی بین استان های ایران طی سال های مورد مطالعه کاهش یا افزایش یافته است؟
روش تحقیق: برای اندازه گیری درجه توسعه یافتگی استان های مختلف کشور از روش تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی استافده می شود و براساس آن درجه توسعه یافتگی استان ها و میزان نابرابری آن در دو مقطع زمانی 1373 و 1383 مورد اندازه گیری و مقایسه قرار گیرد.
یافته ها و نتایج: نتایج تحقیق حاکی از آن است که سطح توسعه خدمات و رفاه اجتماعی در استان های کشور طی سال های مورد مطالعه افزایش یافته اما توزیع آن نامتوازن تر شده است. لذا باید برای برخورداری از رشد و توسعه متوازن به دنبال گسترش عادلانه خدمات و رفاه اجتماعی که منجر به کاهش فقر و افزایش رفاه در اقصی نقاط کشور می شود، بود.
خلاصه ماشینی:
"در این مقاله به مطالعۀ درجۀ توسعهیافتگی استانهای کشور در بخشخدمات و رفاه اجتماعی میپردازیم و به دنبال آن هستیم که آیا دوگانگی خدمات و رفاهاجتماعی بین استانهای ایران طی سالهای مورد مطالعه کاهش یا افزایش یافته است؟ روش تحقیق:برای اندازهگیری درجه توسعهیافتگی استانهای مختلف کشور ازروش تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی استافده میشود و براساس آن درجهتوسعهیافتگی استانها و میزان نابرابری آن در دو مقطع زمانی 1373 و 1383 مورداندازهگیری و مقایسه قرار گیرد.
سؤال اصلی در این تحقیق آن است که آیا درجه توسهیافتگی استانهای کشور دربخش خدمات و رفاه اجتماعی طی 10 سال گذشته متوان بوده است یا خیر؟ برای پاسخ به سؤال فوق از 54 شاخص خدمات و رفاه اجتماعی با استفاده از دوروش تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی اقدام به رتبهبندی استانهای کشور به استانهایتوسعهیافته،نسبتا توسعهیافته،کمتر توسعهیافته و توسعهنیافته در دو مقطع زمانی 1373 و1383 مینمائیم.
خضری(1376)برای تعیین درجۀ توسعهیافتگی شهرستانهای استان کردستان ازسه روش تحلیل عاملی،تاکسونومی عددی و جدول ارتقاء استفاده نموده و توسط 65شاخص خدمات و رفاه اجتماعی،شهرستانهای استان کردستان را به دو گروه توسعهیافتهو توسعهنیافته طبقهبندی نموده و شدت نابرابری بین آنها را محاسبه کرده است.
منصوری ثالث(1375)برای تعیین درجۀ توسعهیافتگی شهرستانهای استان تهرانبا استفاده از 80 شاخص توسعۀ خدمات و رفاه اجتماعی در دو مقطع زمانی 1355 و1365 و با بهکارگیری تکنیک تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی،اقدام به رتبهبندیشهرستانهای استان تهران نموده است.
در این مقاله در دو مقطع زمانی 1373 و 1383،با استفاده از 54 شاخص توسعۀخدمات و رفاه اجتماعی و با کمک دو تکنیک تحلیلی عاملی و تاکسونومی عددی به دنبالمطالعۀ درجۀ توسعهیافتگی استانهای کشور و محاسبۀ میزان شدت نابرابری آن طی سالهای مورد مطالعه بودهایم."